Shkruan: Osman Atalaj
Retë e errëta mbi shtetin e Kosovës nuk po shpërndahen lehte. Miku ynë i vjetër, Kosova, është perpjekur te gjeje paqe dhe qetesine duke u përballur me problemet e brendshme dhe të jashtme që nga viti 1999, kur fitoi autonominë e saj nga Serbia, deri më 17 shkurt 2008, kur deklaroi pavarësinë e saj.
Që nga viti 1999, asnjë qeveri e Kosovës nuk ka qenë në gjendje të përfundojë mandatin e saj. Në 12 vitet që nga pavarësia e saj, u mbajtën shtatë zgjedhje të përgjithshme, katër prej të cilave ishin zgjedhje të përgjithshme të parakohshme. 8 qeveri, 12 kryeministra dhe 3 kryeministra vetem në tre vitet e fundit u nderruan.
Dilema më e madhe e udheheqesve të shtetit të ri të Kosovës ishte mungesa e përvojës dhe njohurive te mjaftueshme politike, ekonomik eper tu perballur me presionin e SHBA dhe shtetet Evropiane për ta kapërcyer atë. Mosmarrëveshjet për pushtet midis drejtuesve të vendit dhe dobësia e rezistencës ndaj kërkesave të ndërhyrjes të shteteve të dyta dhe të treta përbënin një problem të madh.
Zgjedhjet e përgjithshme të mbajtura në Kosovë më 6 qershor 2019, formoi një qeveri koalicioni pas 4 muaj negociatash ne mes te fitues se zgjedhjeve Levizjes Vetevendosje dhe Lidhjes Demokratike te Kosoves (LDK), e cila zuri vendin e dytë në zgjedhje. Albin Kurti, udhëheqës i Lëvizjes Vetevendosje, u bë Kryeministri i Kosovës.
Partia e Kryeministrit Kurti kishte një identitet social-demokratik të stilit evropian, ndërsa partneri i koalicionit LDK kishte një identitet të qendrës së djathtë perëndimore. Ky mund të ishte fillimi i një epoke të re për Kosovën dhe rajonin. Sidoqoftë, pas 15 vitesh opozite, qeveria e Kryeministrit Kurti, u rrëzua dy muaj pasi mori detyrën.
Kur u rrezua Qeveria Kurti, nje qeveri tjeter e përkohshme mori detyrën në muajin Prill. Kjo nenkuptone një krizë politike në Kosovë për herë të dytë brenda një vit.
Pasi qe ne muajin Qershore u krijua qeveria e Kryeministrit Avdullah Hoti, finalizimi i denimit me burg te deputetit Etem Arifi nga Gjykata Kushtetuese e Kosovës e cila vendosi që vota e Etem Arifit ishte e pavlefshme, shkaktoi një krizë të re politike. Pasi vota u shpall e pavlefshme, qeveria ra. Zgjedhjet pritet të mbahen në Kosovë brenda 40 ditëve e qe tani u percaktuan me daten 14 Shkurt.
Me pak fjalë, 2020-ta nuk ishte një vit i mirë për Kosovën. Kosova, ne njeren ane lufta kunder pandemise globale Covid-19 qe pasoi me thellimin krizës ekonomike dhe rriti papunësinë, e ne anen tjeter kriza politike dhe arrestimet e Gjkates Speciale te lidereve te luftes kane krijuar nje situate jo te kendshme per Kosoven. Shpresojmë qe viti 2021 të hyjë në kërkim të një shprese të re.
Albin Kurti dhe Vjosa Osmani mund të jenë një shpresë e re
Ndërsa partitë e koalicionit që kanë qeverisur vendin për shumë vite kanë humbur votat e tyre në tre vitet e fundit, dy udhëheqës kanë dalë në plan të parë në Kosovë. I pari është Albin Kurti, fituesi i zgjedhjeve të fundit, i cili rriti votat e tij në çdo zgjedhje, dhe emri tjetër është avokatja Vjosa Osmani. Këta dy udhëheqës duket se janë bërë një shpresë për brezat e rinj të Kosovës.
Shihet qartë që qeveritë që Evropa dhe SHBA kanë mbështetur dhe i kanë dhënë rastin deri më sot nuk kane mundur të përmbushin pritjet ekonomike dhe politike të popullit të Kosovës.
Vjosa Osmani dhe Albin kurti u bënë dy emrat më të spikatur në mesin e politikanëve të brezit të ri ndërsa u hap një faqe e re në jetën politike të Kosovës. Duket se këta dy emra do të fliten gjate në politikën e Kosovës për shumë vite.
Vjosa Osmani
E lindur në vitin 1982, Vjosa Osmani është një avokate kosovare dhe Presidente e Kuvendit të Kosovës. Ajo është profesor në Universitetin e Prishtinës, RIT Kosova dhe Universitetin e Pittsburgh. Osmani u bë kandidat për kryeministër e partisë Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) në zgjedhjet e përgjithshme të Kosovës ne vitin 2019. Osmani ishte kryetare e Komitetit të Punëve të Jashtme, Diasporës dhe Investimeve Strategjike. Ajo më parë shërbeu si Kryetare e Komitetit të Integrimit Evropian dhe Nënkryetar i Komitetit të Reformës Kushtetuese në Kosovë.
Osmani është bërë deputetja femer më e votuar në Kosovë në dy mandatet e fundit. Ajo shërbeu si përfaqësues i Kosovës në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICJ) në çështjen që Kosova fitoi kundër Serbisë, në procesin vendimtar për pavarësinë e vendit të saj. Ajo është e njohur për kontributet e saja në pavarësinë e Kosovës në moshë të re.
Fokusi politik i Vjosa Osmanit është në luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar dhe sigurimin e një juridiksioni të pavarur. Ajo përqendrohet gjithashtu në politikën e jashtme, veçanërisht procesin e integrimit euro-atlantik të Kosovës dhe mbajtjen e marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara.
Përveçse ka një karrierë të suksesshme, Osmani është e martuar dhe nënë e dy vajzave binjake. Përveç gjuhës amtare, ajo gjithashtu flet Anglisht, Turqisht, Spanjisht dhe Serbisht.
Albin Kurti
I lindur në vitin 1975, Kurti filloi aktivitetin e tij politik si student në Unionin e Studentëve të Pavarur. Duke luftuar kundër sundimit serb te regjimit te Millosheviç-it, ai organizoi protestat studentore që filluan më 1 tetor 1997 për Pavarësinë e Kosovës. Më vonë në vitin 1998, ai u bë përfaqësuesi i krahut politik të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UCK) dhe sekretari i Adam Demaçit, i cili u dënua me burgim të rëndë nga regjimi Jugosllav. Ai u arrestua nga forcat serbe në vitin 1999 dhe u torturua rëndë në burgjet serbe. Ai u dënua me 15 vjet burg. Ai u la i lirë pasi përfitoi nga amnistia e përgjithshme në vitin 2000.
Pasi doli nga burgu dhe u kthye në Prishtinë, Kurti themeloi Rrjetin Aktivt të Kosovës. Pas fillimit te bisedimeve që filluan me Serbinë për statusin e Kosovës në Vjenë, rrjeti u kthye në lëvizjen Vetëvendosje më 12 qershor 2005.
Lëvizja Vetëvendosje fitoi 14 vende në parlamentin e Kosovës, me 12 % të votave në zgjedhjet ku mori pjesë për herë të parë në vitin 2010. Ai ishte kryeministër midis 3 shkurtit 2020 dhe 3 qershorit 2020.
Kurti, i cili favorizon bashkimin e Kosovës dhe Shqipërisë, tha se flamuri i Kosovës është një flamur i imponuar ne ndertesen e partise se tij, var flamurin kombetar shqiptar, jo atë të Kosovës.
Qeveria e te riut Albin Kurti, ishte një histori e papërfunduar Për Kosovën, në të vërtetë. Emërimi i tij si kryeministër në shkurt 2020 përfshinte kuriozitet dhe ngazëllim për popullin e Kosovës dhe shtetet rajonale. Që nga Lufta e Kosovës 1999, tri partitë e komandantëve të luftës që sunduan vendin mbetën në opozitë. Ky ishte shansi për politikanin e ri Albin Kurti të gjeneratës së re të votuesve Kosovar.
Pritjet e brezit të ri që e sollën Kurtin në Kryeministri ishin mjaft të thjeshta. Ishte një pritje që ajo të prodhonte një zgjidhje për ngërçin e qeverive të kaluara për 20 vjet kundër problemit të korrupsionit, varfërisë dhe migrimit të detyruar të qindra mijëra kosovarëve në Evropë.
Pritjet dhe shpresat janë të mëdha për Kurtin si dikush që mendohet të jetë në gjendje të kapërcejë ngecjen aktuale shoqërore dhe ekonomike të Kosovës. Votuesit e shtetit të ri të Kosovës kanë dëshirë të gjatë për stabilitet.
Fakti që Presidenti themelues i vendit Hashim Thaçi dhe ish-kryetari i parlamentit Kadri Veyeli, të cilët u dërguan në Hagë në nëntor për pretendime të krimeve të luftës, nuk do të marrin pjesë në këto zgjedhje dhe kjo do të jet fillimi i një procesi të ri.
Fakti që asnjë parti e vetme nuk ka marrë kurrë pushtet në Kosovë ka bërë që edhe qytetaret por edhe perëndimi te jene te shqetesuar. Qeveritë e koalicionit u është dashur të mbajnë zgjedhje të parakohshme pa përfunduar procesin normal zgjedhor.
Problemi më i madh i Kosovës ishin konfliktet e brendshme politikën dhe ndikimi dhe presionet dhe imponimet e huaja. Këto presione prej kohësh kanë shteruar si mekanizmat e administratës shtetërore të Kosovës ashtu edhe publikun, duke shkaktuar dëshpërim.
Kosova ka akumuluar probleme të brendshme dhe të jashtme që me vite po presin zgjidhje.
Negociatat Kosovë-Serbi nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara, ‘’Gjykata Speciale’ me qendër në Hagë, që synon të gjykoj anëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UCK) që luftonin për lirinë e Kosovës në vitin 1999 dhe përfshirja e udhëheqësve aktualë të rëndësishëm politikë të Republikës së Kosoves, madje edhe kryeministrat dhe ministrat, angazhimi për të luftuar korrupsionin, pamjaftueshmëria e shërbimeve publike si arsimi dhe shëndetësia, problemi i papunësisë dhe imigracionit janë disa prej tyre.
Përkundër të gjitha problemeve, është një zhvillim i rëndësishëm që Albin Kurti ka një identitet të pastër politikani dhe është shendruar në liderin si shpresa e brezit të ri të Kosovarëve dhe të papunëve.
Pritjet dhe interesin e brezit te ri politik Kosovare ne raport me Turqine duhet ta kuptojme mire.
Personaliteti Albin Kurti t i ri, i sinqerte, intelektual dhe i ekuilibruar në marrëdhëniet ndërkombëtare ofron mundesi te reja per Kosoven ne diplomacine boterore. Për shumë vite, marrëdhëniet Kosovë-Turqi ne nivel pushteti ndertuan nje maredhenie te kufizuar politik e sidomos ato ngecen pas 15 korrik-ut.
Eshte nevoja për marrëdhënie të reja Turqi-Kosovë. Pasuritë shoqërore, kulturore dhe politike të Turqve të Kosovës duhet urgjentisht të rishikohen në një periudhë afatmesme dhe afatgjatë.
Plani i veprimit pjesëmarrës për dinamikën politike, ekonomike dhe të shoqërisë civile të Kosovës duhet të shndërrohet në një politikë shtetërore afatgjatë, jo në një pushtet të përqendruar në pushtet.
Në qershor 2019, Kurti bëri një vizitë sürprize në Turqi. Kurti zhvilloi takime te shumta si me Kryetarin e Parlamentit te Turqise me prejardhje Shqiptare Mustafa Shentop, Agjencine per Zhvillim ve Rimekembje (TİKA) dhe partite opozitare ne parlamentin Turk. Përveç kësaj, Kurti mbajti takime te gjata me diasporen Shqiptare ne Turqi. Ai takoi shoqatat dhe fondacionet në Turqi me origjinë shqiptare e qe takimet e tilla me Kurtin jane në favor të zhvillimit të marrëdhënieve me Turqinë. Kurti ishte i interesuar veçanërisht me jeten akademike ne Turqi dhe vu themele te rendesishme me akademikët me prejardhje Shqiptare për të bërë kërkime në arkivat në Turqi për trajnimin e historianëve shqiptarë ku me perveq tjerash Kurti tha qe si qeveritar do të shtoje bursa te reja ne kete drejtim.
Nuk duhet haruar qe Albin Kurti eshte një nga politikanët e rrallë që theksoi se marrëdhëniet midis Turqisë dhe Kosovës, duhet te zhvillohen.
Duke marrë parasysh marrëdhënien tonë historike me Kosovën, ne duhet të ringjallim marrëdhëniet tona me elementet e vërteta socio-kulturore dinamike të Kosovës, përtej marrëdhënieve individuale, institucionale dhe politike.
