Disa nga ngjarjet, njerëzit dhe datat më me ndikim në historinë botërore që kanë shënuar ditën e sotme, 19 maj, shkruan Kosova Post.
19 Maji është dita e 139 e vitit, deri në fund të tij janë edhe 226 ditë.
19 maj 1919 – Mustafa Kemal Pashai (më vonë do të merrte mbiemrin Ataturk) zbaroi në Samsun me anijen “Bandirma” si inspektor i Armatës IX. Një ditë më vonë, me synimin për të nisur një luftë kombëtare me qendër Anadollin, Mustafa Kemal Pashai i dërgoi një telegram Ferit Pashait, kryeministër dhe njëherësh dhëndër i Sulltan Mehmetit VI. “Pushtimi i Izmirit nga ushtarët grekë ka shkaktuar hidhërim të thellë në popull dhe ushtri. As populli dhe as ushtria nuk do ta pranojnë këtë sulm të padrejtë”, thuhej mes të tjerash në këtë telegram, ku Mustafa Kemal Pashai shprehte në mënyrë indirekte objektivin e tij madhor. Data 19 maj pranohet si dita e fillimit të Luftës Çlirimtare Turke kundër pushtimit nga Blloku i Antantës. Kjo është një nga pikat e kthesës në historinë e Republikës së Turqisë. Gjithashtu festohet si festë kombëtare që nga 19 maji i vitit 1938. Ataturku ua ka dhuruar këtë festë të rinjve turq. Megjithatë ai arriti të merrte pjesë vetëm 1 herë në festimet e 19 Majit, datë që lideri themelues i Turqisë moderne e konsideronte si ditëlindjen e tij.
715 – Gregory II fillon mbretërimin e tij si papë katolik. Ai do të shpallej shenjtor dhe një nga mrekullitë e tij lidhet me fitoren e Toulousës, Francë, kundër myslimanëve më 721, kur Papa i dërgoi Dukës së Aquitanias – rrethuar në kështjellën e Toulousës – tre shporta me bukë. Pas betejës, u raportua se në radhët e ushtarëve që kishin ngrënë nga kjo bukë nuk kishte asnjë të vrarë ose të plagosur.
1506 – Kristofor Kolombi zgjedh djalin e tij Diego si trashëgimtarin e vetëm. Në vitin 1509, Diego u emërua Guvernator i Indies, post që ishte mbajtur nga i ati. Diego themeloi shtëpinë e tij El Alcazar de Colon, e cila ende qëndron në Santo Domingo që sot njihet si Republika Domenikane.
1568 – Mbretëresha e Anglisë Elizabeta I arreston Mary Queen of Scots (shqip Mbretëreshën Skoceze Mary.
1604 – Themelohet qyteti i Montrealit.
1643 – Gjiri Masaçusets, Plymouth, Konektikat dhe New Harbor formojnë Koloninë e Bashkuar të Nju Englandit.
1649 – Miratohet një akt parlamentar që e deklaron Anglinë një vend Commonwealth nga Parlamenti Long. Anglia do të jetë republikë për njëmbëdhjetë vjetët e ardhshme.
1662 – Në Angli hyri në fuqi Akti i Uniformitetit që përcakton formën e lutjeve fetare publike. Respektimi i kësaj forme lutjesh ishte i nevojshëm që një person të mund të mbante një post në qeveri apo kishë. Si rezultat i menjëhershëm, mbi 2.000 klerikë refuzuan të bënin betimin dhe u dëbuan nga Kisha e Anglisë. Akti i Uniformitetit ishte pjesërisht në fuqi në Britani deri në fund të vitit 2010.
1780 – Nju Englandi mbulohet nga një errësirë thuajse e plotë në mesditë – shkaqet kanë mbetur të panjohura.
1795 – Në Arundel, Maryland, SHBA, lindi Johns Hopkins. Që kur ishte 17 vjeç ai hapi një dyqan ushqimesh; mbi këtë sukses u rrit duke u bërë tregtar, biznesmen, sipërmarrës, investitor – milioner – filantropist. Në testamentin e tij la fonde për një universitet dhe një spital, që sot mbajnë emrin e tij, “Johns Hopkins”. Vdiq më 1873.
1802 – Napoleon Bonaparti krijon Urdhërin e Nderit, dekorata më e lartë në Francë. Motoja e Urdhërit është “Nder dhe Atdhe”.
1897 – Oscar Wilde lirohet nga burgu Reading Gaol.
1919 – Mustafa Kemal Ataturku pushton tokat në Samsun, Anatolia në bregun e Detit të Zi, duke filluar atë që u quajt më vonë Lufta Turke e Pavarësisë. Përvjetori i kësaj ngjarjeje është datë zyrtare e përkujtimit të gjenocidit turk ndaj grekëve.
1935 – Autori dhe ushtaraku britanik T.E. Lawrence, i njohur si “Lawrence of Arabia”, vdiq nga plagët në një aksident me motor. Lindur më 16 gusht 1888, në Uells, Lawrence shërbeu në ushtrinë britanike, duke luajtur rol kyç në kryengritjen e madhe arabe kundër perandorisë osmane 1916–1918. Një film i bazuar në jetën e tij u realizua në vitin 1962 – “Lawrence of Arabia” fitoi 7 çmime Oskar.
1943 – Berlini shpallet qytet pa asnjë hebre; ata ishin dëbuar, burgosur, internuar apo vrarë nga nazistët.
1960 – Parlamenti i Belgjikës kërkon një ditë pushimi në javë për të vetë-punësuarit.
1962 – Nju Jork; Në Madison Square Garden, Marylin Monroe jep serenadën e famshme për presidenti John Kenedy, duke kënduar: ‘Happy Birthday, Mister President. Happy Birthday to You.’’
1982 – Sofia Loren burgoset në Napoli për shmangie taksash. Aktorja e njohur italiane doli nga burgu i grave me vendim të gjykatës, pasi krey 17 ditë të dënimit prej 30 ditësh.
995 – Indiano amerikani Balamurali Ambati, 17 vjeç, diplomohet për mjekësi duke u bërë mjeku më i ri në botë. Në moshën 11 vjeçare, Ambati përfundoi shkollën e mesme dhe u bë bashkë-autor i një libri mbi SIDAn; 13 vjeç, mbaroi universitetin e Nju Jorkut dhe pas 4 vjetësh mori diplomën e mjekut okulist. Aktualisht, Dr Ambati është profesor në Universitetin e Utahs.
