Disa nga ngjarjet, njerëzit dhe datat më me ndikim në historinë botërore që kanë shënuar ditën e sotme, 5 prill, shkruan Kosova Post.
5 Prilli është dita e 95-të e këtij viti, deri në fund të tij janë edhe 270 ditë.
5 prill 1900 – Komandanti i shquar i ushtrisë osmane, Gazi Osman Pasha, i cili zë një vend të posaçëm në historinë turke falë mbrojtjes legjendare të qytetit gjatë Rrethimit të Plevenës, në Luftën Osmano-Ruse të viteve 1877-1878, u nda nga jeta në Stamboll në moshën 68-vjeçare.
5 prill 1951 – Ethel dhe Julius Rosenberg, anëtarë të Partisë Komuniste të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, u arrestuan me akuzën e spiunazhit për llogari të Bashkimit Sovjetik, u dënuan me vdekje. Ky vendim kundër çiftit Rosenberg, të cilin drejtësia amerikane e mori pa asnjë bazë dhe provë, shkaktoi reagimin e të gjithë botës. Megjithatë administrata amerikane e ekzekutoi vendimin e dënimit me vdekje pavarësisht të gjitha reagimeve ndërkombëtare.
1869 – Në Nju Jork, vdiq në moshëm 109-vjeçare, Daniel Bakeman, ushtari i fundit i Luftës amerikane për Pavarësi. Më 14 shkurt, 1867, Kongresi i Shteteve të Bashkuara miratoi një akt të veçantë për t’i dhënë Bakemanit një pension. Ky Akt ishte i nevojshëm për shkak se Bakeman nuk mund të provonte se kishte marrë pjesë në luftë pasi të gjithë dëshmitarët kishin vdekur.
1897 – Fillon Lufta greko – turke, e quajtur “Lufta 30 ditëshe”, midis Greqisë dhe Perandorisë Osmane. Shkaku ishte çështja e statusit të provincës së Kretës nën kontrollin osman, dhe grekët kërkonin bashkimin e saj me Greqinë. Si rezultat i ndërhyrjes së Fuqive të Mëdha, pas luftës, Kreta u bë shtet autonom nën sovranitetin osman, me Princin George të Greqisë si Komisioner të Lartë. Kjo luftë ishte gjithashtu përpjekja e parë me të cilën Greqia si shtet provonte veten ushtarakisht dhe politikisht që pas shpalljes së pavarësisë në vitin 1821.
1939 – Tiranë, ora 6 e mëngjesit, 101 të shtëna topash lajmërojnë lindjen e princit shqiptar të kurorës. Mretëresha Geraldina kishte lindur me anë të një operacioni cezerian trashëgimtarin e fronit Leka Skander, (emër sipas Aleksandrit të Madh). Banorët e Tiranës u trembën nga të shtënat – vendi ndodhej 2 ditë para pushtimi. Galeazzo Çiano, ministër i Jashtëm italian, do të shkruante në Ditarin e tij nën datën 5 prill: “Opinion ndërkombëtar është i qetë, aq i qetë sa dyshoj se di gjë rreth tensioneve midis nesh dhe Zogut”.
1950 – Fillon në Pragë gjyqi për spiunazh kundër peshkopëve dhe priftërinjve, ndërsa qeveria çekoslovake kishte filluar sekuestrimin e pronave të kishës (shkolla, jetimore, shtëpi pleqsh të sponsorizuar nga komunitetet fetare).
1951 – Julius dhe Ethel Rosenberg, amerikanë, spiunë atomikë për sovjetikët, dënohen me vdekje.
1955 – Njeriu i thënies “kurrë mos u tërhiq”, Winston Churchill, (1874 -1965) jep dorëheqjen nga posti i kryeministrit britanik, Anthony Eden zë vendin e tij. Churchilli kishte pësuar një goditje të rëndë në tru në qershor të vitit 1953 që i preku atij aftësinë për të folur dhe ecur. I vetëdijshëm se ishte ngadalësuar si fizikisht dhe mendërisht, Winston Churchill doli në pension.
1969 – Lufta e Vietnamit: Në shumë qytete amerikane fillojnë demonstrata masive kundër luftës.
1996 – Aktori Marlon Brando bën komente anti – semite në televizion në programin “Larry King Live”. Brando tha se Hollivudi drejtohet nga hebrenj dhe është prone e tyre dhe se ata duhet të kenë ndjeshmëri më të madhe ndaj çështjeve të njerëzve të cilët janë duke vuajtur. Aktori i njohur u shpreh i zemëruar me disa prodhues filmash për portretizimin e grupeve të pakicave në mënyrë negative duke mos portretizuar hebrenjtë në të njëjtën mënyrë. Komentet e tij shkaktuan stuhi kritikash. Të nesërmen, Brando u takua me udhëheqësit e komunitetit hebraik për të kërkuar falje. “Ai qau dhe iu deshën 30 deri në 45 sekonda për të mbledhur veten”, tha pas takimit Rabi Marvin Hier për fituesin e çmimit Oskar për rolin në filmin Godfather. Disa drejtues të Hollivudit thanë se Marlon Brando është mik i hebrenjve dhe e falën për komentet. Marlon Brando (1924 – 2004), i njohur si aktivist në lëvizjen për të drejtat civile, mohoi se komentet e tij ishin anti – semite. “Faleminderit Zotit për hebrenjtë, ata janë njerëz të mahnitshëm”, tha aktori në konferencë shtypi.
2003 – Trupat amerikane hyjnë në Bagdat.
Lindje
1937 – Colin Powell, politikan dhe gjenerall amerikan
1939 – Leka Zogu, Mbreti i Shqiptarëve (vdiq më 2011)
1983 – Artan Latifi portier kosovar
Vdekje
1697 – Karl XI, mbret i Suedise
1975 – Chang Kai-shek, politikan kinez.
1992 – Suada Dilberović, viktima e parë e rrethimt të Sarajevës .
1994 – Kurt Cobain, lider dhe kitarist i grupit Nirvana
2005 – Saul Bellow, letrar amerikan
Festa dhe përvjetore
Korea e Jugut – Dita e Pemëtve
