Derisa fushata ushtarake ruse vazhdon me egërsi të pandërprerë, ekspertët po vlerësojnë skenarët e mundshëm për përfundimin e konfliktit, transmeton Kosova Post.
THYERJA e Rusisë: Shkatërruan pesë poste komanduese dhe tre magazina,
Situata aktuale tregon mundësinë e zgjatjes së luftës (AFP)
Mijëra njerëz kanë vdekur, miliarda dollarë armë janë shpërdoruar, qytete të tëra janë rrafshuar me tokë, ndërsa pas katër muajsh, fushata e ashpër ushtarake e Rusisë vazhdon pa pushim.
Parashikimet se sa do të zgjasë lufta ndryshojnë. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg paralajmëron se mund të zgjasë me vite, ndërsa shërbimet e inteligjencës perëndimore thuhet se pretendojnë se aftësia luftarake e Rusisë mund të fillojë të bjerë në muajt e ardhshëm.
Pas zhvendosjes së fokusit të operacioneve në Ukrainën lindore, Rusia ka pushtuar pothuajse të gjithë provincën e Luhansk dhe ka të ngjarë të vazhdojë derisa të nënshtrojë të gjithë provincën në Donetsk, të dy rajonet së bashku që përbëjnë Donbasin.
Ishulli i gjarpërinjve dhe ‘gjesti i vullnetit të mirë’
Të mërkurën, presidenti rus Vladimir Putin tha se “asnjë datë nuk është caktuar për përfundimin” e asaj që Rusia e quan një “operacion special ushtarak në Ukrainë”, duke thënë se qëllimi i “çlirimit” të Donbasit nuk ka ndryshuar.
“Pas dështimit për të hyrë në Kiev dhe zhvendosjen strategjike të forcave dhe qendrës së tyre të gravitetit në Ukrainën lindore, gjeneralët rusë vendosën të ecnin ngadalë, por me vështirësi”, thotë Konstantinos Loukopoulos, një ish-gjeneral grek dhe i NATO-s.
Javën e kaluar, Ukraina urdhëroi forcat e saj të tërhiqen nga qyteti kyç i Severodonetsk, i cili ka qenë objektivi i një ofensive të ashpër ruse për javë të tëra. Ndërsa forcat e saj po përpiqen të marrin nën kontroll qytetin fqinj Lisichansk, Rusia njoftoi të enjten tërheqjen e trupave nga ishulli i rëndësishëm strategjik i Gjarprit. Moska e quajti atë një “gjest vullneti të mirë” që synon përpjekjet për të rifilluar eksportet e ushqimit nga portet ukrainase, por Kievi e përshëndeti atë si fitoren e saj, duke pretenduar se forcat e saj i kishin detyruar rusët të largoheshin.
Negociatat dhe ‘paqja’ e diktuar nga Moska
“Lufta përfundon kur njëra palë imponon vullnetin e saj tek tjetra, fillimisht në fushën e betejës dhe më pas në tryezën e bisedimeve, ose kur të dyja palët duan një kompromis dhe jo vazhdimin e betejës, sepse çmimi vazhdimisht tejkalon koncesionet ndaj gjeni të ashtuquajturin ‘bazë të përbashkët’,” tha Loukopoulos.
“[Ndoshta] kjo e fundit nuk është aq larg,” shtoi ai.
Megjithatë, fundi aktual nuk duket i paimagjinueshëm, tha Lukopulos.
“Unë jam plotësisht i bindur se fundi i luftës nuk është pashmangshëm,” shtoi ai, duke vënë në dukje “një faktor kyç”.
Rusia, tha ai, ka një “iniciativë politiko -strategjike dhe operacionale-taktike, ndërsa Ukraina dhe aleanca perëndimore po i përgjigjen asaj”.
Situata aktuale tregon mundësinë që lufta të zgjatet për shkak të humbjes së konsiderueshme të territorit ukrainas në javët e fundit në lindje – gjysmën e rajonit të Donetskut dhe pothuajse të gjithë territorin e Luganskut, ndërsa Rusia ka përparuar në jug.
Disa analistë thonë se kjo është arsyeja pse Ukrainës mund t’i mungojë forca nëse hyn në negociata me rusët tani, dhe se rezultati i negociatave të tilla do të ishte “paqja” e diktuar nga Moska.
Ukraina nuk mund të përballojë të ndalojë tani
“Rusia ndoshta beson se ka dorën e sipërme dhe ngadalë po bën përparim në Donbas me kalimin e kohës,” i tha Al Jazeera Jamie Shea, profesor i strategjisë dhe sigurisë në Universitetin e Exeter.
Për më tepër, një skenar i tillë nuk do të kishte asnjë justifikim politik për presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, sepse në këtë mënyrë ai do të mbetej i regjistruar si president që jo vetëm humbi luftën, por edhe një pjesë të madhe të vendit.
“Ukraina nuk mund të përballojë të ndalojë tani, sepse do të humbiste një të pestën e territorit të saj, duke përfshirë portet shumë të rëndësishme në Detin e Zi, rajonet industriale dhe minerare të Donbasit dhe tokat bujqësore. Kjo do ta bënte shtetin e ardhshëm ukrainas më pak funksional dhe të begatë”, thotë Shea.
Qeveria ukrainase po mbështet të vazhdojë të marrë ndihmën ushtarake perëndimore, e cila në kushte ideale mund të jetë edhe më e madhe.
“Ukrainasit shpresojnë gjithashtu se shpërndarja e armëve të rënda amerikane dhe perëndimore, veçanërisht artilerisë me rreze të gjatë, do t’i ndihmojë ata të kthejnë situatën dhe të kthejnë një pjesë të territorit”, pohon Shea.
Putin ka një avantazh, sepse ai ka mundësinë e përshkallëzimit të luftës
“Për momentin, mbështetja politike për Ukrainën mbetet e fortë nga SHBA dhe Evropa, dhe Bashkimi Evropian nuk mund të braktisë vendin të cilit sapo i ka dhënë statusin e kandidatit.” ai shtoi.
Por dërgesat e vazhdueshme të armëve në Ukrainë po ngjallin shqetësime në mesin e disa qarqeve perëndimore për tërheqjen në një luftë me Rusinë. Disa ekspertë paralajmërojnë se Putini ka një avantazh, sepse ai ka mundësinë e përshkallëzimit të luftës. Në thelb, sa më gjatë të vazhdojë lufta, aq më shumë ka të ngjarë që mbështetja perëndimore të zbehet, sipas Loukopoulos.
“Aleanca e bashkuar perëndimore që mbështet Ukrainën në këtë luftë po bëhet më pak e bashkuar. Ata po ndryshojnë narrativën dhe kanë filluar historitë për nevojën për një armëpushim dhe negociata”, thotë ai.