I mbushur me objekte që i kanë dhënë formë kësaj historie, ai është ndoshta një nga muzetë më të pazakontë dhe më të veçantë në botë, transmeton Kosova Post.
Muzeu ku shfaqet xhaketa prej lëkure e Sadam Huseinit pranë armës së gjetur kur u vra Osama bin Laden; Ndodhet brenda selisë së Agjencisë Qendrore të Inteligjencës Amerikane (CIA) në Langley, Virxhinia. Sigurisht që nuk është e hapur për vizitorët.
Një leje e veçantë i është dhënë një grupi të vogël gazetarësh, përfshirë BBC-në, për të vizituar koleksionin e CIA-s, i cili u mbajt për të shënuar 75 vjetorin e saj.
Mes gati 600 materialeve, ka disa detaje të operacioneve të famshme dhe madje të fundit të CIA-s, si dhe mjetet e përdorura shpesh gjatë Luftës së Ftohtë, si një paketë cigaresh me një kamerë të fshehur në të, një gotë martini që shpërthen.
Muzeu përfshin gjithashtu një model të kompleksit në Abbottabad, Pakistan, ku u kap Osama bin Laden.
Modeli iu shfaq presidentit të atëhershëm amerikan Obama në vitin 2011 dhe Presidenti dha miratimin e tij për bastisjen që çoi në vdekjen e bin Ladenit.
Drejtori i muzeut Robert Z Byer, i cili organizoi turneun e shtypit, thotë se duke parë gjërat në tre dimensione i ndihmon politikanët të marrin vendime si dhe të planifikojnë operacionet.
Më 30 korrik të këtij viti, një tjetër raketë amerikane goditi kompleksin, këtë herë në kryeqytetin afgan, Kabul, ku ndodhet lideri i ri i Al-Kaedës, Ayman al-Zawahiri.
Një nga artikujt më të rinj në muze është modeli i përdorur për të përshkruar këtë mision tek presidenti amerikan Biden më 1 korrik 2022. Al-Zawahiri, lëvizjet e të cilit monitoroheshin për muaj të tërë, u qëllua ndërsa ishte në ballkonin e ndërtesës.
Gjysma e parë e muzeut fokusohet në kundërterrorizmin sipas rendit kronologjik, që nga themelimi i CIA-s në 1947 deri në Luftën e Ftohtë, deri në sulmet e 11 shtatorit 2001. Ndër sendet janë ato të dhuruara nga ata që humbën jetën në sulmet.
Për momentin, stafi i organizatës dhe vizitorët zyrtarë mund të vizitojnë muzeun.
Këtu fokusi nuk është vetëm te arritjet.
Dështimi i uljes në Gjirin e Derrave pasi misioni i CIA-s për të rrëzuar Fidel Castron shkoi keq është paraqitur gjithashtu në një kapitull të veçantë.
Përveç kësaj, iu referuan dështimit të përpjekjeve për të gjetur armë të shkatërrimit në masë në Irak.
Byer thotë, “Ky muze nuk ishte përgatitur vetëm për të treguar historinë. Është një muze funksional. Ne tërheqim personelin e CIA-s në të për të eksploruar historinë me anët e saj të mira dhe të këqija,” thotë Byer.
“Ne duam të sigurohemi që njerëzit tanë të mësojnë historinë në mënyrë që ata të mund të bëjnë më mirë në të ardhmen. Për të qenë më të mirë në të ardhmen, ne duhet të mësojmë nga paraardhësit tanë dhe nga dështimet e mëparshme”.
Disa nga punët më të diskutueshme të CIA-s janë gjithashtu më pak të dukshme. Për shembull, në vitin 1953, operacioni i përbashkët me Shërbimin Informativ Sekret Britanik MI6 për të përmbysur qeverinë e zgjedhur në Iran dhe përfshirja e tij në torturimin e të dyshuarve për krime terroriste pas 11 shtatorit.
“Ne as nuk mund të pranojmë dhe as të refuzojmë”
Pjesa e dytë e muzeut fokusohet në disa operacione speciale.
Ata që punojnë për agjencitë e inteligjencës e dinë shprehjen “Ne as nuk mund të pranojmë dhe as të refuzojmë”. Origjina e tij qëndron në një histori të detajuar në muze, e cila përmban objekte të paparë kurrë më parë.
Në gjysmën e dytë të viteve 1960, një nëndetëse sovjetike u zhduk diku në fund të oqeanit.
Pasi SHBA-të, të cilat donin të merrnin teknologjinë e nëndetëses dhe armët që ajo mbante, e gjetën atë, CIA punoi me miliarderin Howard Hughes për të gjetur rrënojat.
Megjithatë, të gjithëve u ishte thënë se Glomar Explorer i Hughes po kërkonte xehe.
Krahas modelit të nëndetëses sovjetike, muzeu përfshin edhe rrobat e përdorura në këtë operacion, tavëllin, madje edhe parukën e mbajtur nga zëvendësdrejtori i CIA-s që vizitoi anijen për t’u fshehur.
Ky operacion, i quajtur Projekti Azores, ishte pjesërisht i suksesshëm sepse nëndetësja u shpërbë.
Byer deklaron se personat e përfshirë në operacion mbeten ende konfidencialë.
Kur dolën lajmet për operacionin, punonjësve iu kërkua të thoshin se çfarë kishte ndodhur nuk ishte “as e pranueshme dhe as e papranueshme”. Kjo frazë njihet si “përgjigja Glomar” dhe përdoret ende.
Muzeu ka gjithashtu gjurmë të historisë së bërjes së filmave të rremë të përdorur për të shpëtuar diplomatët e rrëmbyer pas revolucionit të vitit 1979 në Iran.
Një kompani e rreme e prodhimit të filmave u krijua nga CIA për operacionin dhe dukej sikur ekipi i shpëtimit po filmonte.
Zyrtarët e CIA-s deklarojnë se po punojnë për të shpërndarë imazhet në rrjetet sociale dhe se disa objekte do të bëhen të dukshme në internet.