Kosovapost.net
  • LAJME
    • Të gjitha
    • KOMUNË
    • KOSOVË
    • RAJON
    • SOCIALE
    • Zgjedhjet2021
    Kurti: Kosova e sheh Finlandën si shembull dhe model

    Kurti: Kosova e sheh Finlandën si shembull dhe model

    Mihali i reagon Lushtakut: E pafalshme, PDK-ja ka sjellë në jetën publike njerëz si Samiu

    Mihali i reagon Lushtakut: E pafalshme, PDK-ja ka sjellë në jetën publike njerëz si Samiu

    Rritet interesimi i diasporës për zgjedhjet lokale

    ​Ky është numri i aplikuesve deri më sot nga diaspora për zgjedhjet e 28 dhjetorit

    Serbia arreston në Merdar një shtetas shqiptar, pretendon se ia gjetën flamurin me simbole të UÇK-së

    Serbia arreston në Merdar një shtetas shqiptar, pretendon se ia gjetën flamurin me simbole të UÇK-së

    Gërvalla në Vjenë, kërkon heqje të masave ndaj Kosovës dhe drejtësi për su*lmin në Banjskë

    Gërvalla në Vjenë, kërkon heqje të masave ndaj Kosovës dhe drejtësi për su*lmin në Banjskë

    Ukraina u bën thirrje aleatëve që të mos e njohin Putinin si ‘presidentin legjitim’ të Rusisë

    Putini: Rusia nuk pajtohet me planin amerikan për përfundimin e lu*ftës

    Osmani pret kryetarin e KQZ-së, kërkon proces zgjedhor të rregullt

    Osmani pret kryetarin e KQZ-së, kërkon proces zgjedhor të rregullt

    “New York Times” padit Pentagonin për “kufizim të lirisë së shprehjes”

    “New York Times” padit Pentagonin për “kufizim të lirisë së shprehjes”

    Durmishi inspekton punimet në rrugën Prishtinë-Mitrovicë: Jemi në fazën finale të përmbylljes së këtij projekti shumë të rëndësishëm

    Durmishi inspekton punimet në rrugën Prishtinë-Mitrovicë: Jemi në fazën finale të përmbylljes së këtij projekti shumë të rëndësishëm

  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
    • Të gjitha
    • Art dhe letërsi
    • Fotografia e ditës
    • Kalendari Historik
    • Kuriozitete
    Zbulimi i jashtëzakonshëm në kufirin Shqipëri–Greqi, një “qytet” merimangash nën toké

    Zbulimi i jashtëzakonshëm në kufirin Shqipëri–Greqi, një “qytet” merimangash nën toké

    Çeku ndoqi shfaqjen “Nën hijen e një peme u ula dhe qava” në Teatrin ODA

    Çeku ndoqi shfaqjen “Nën hijen e një peme u ula dhe qava” në Teatrin ODA

    Eminem në një lidhje dashurie me një shqiptare

    Eminem në një lidhje dashurie me një shqiptare

    Travel and Tour World: Zbuloni Shtegun e Portave të Vjetra në Durrës

    Travel and Tour World: Zbuloni Shtegun e Portave të Vjetra në Durrës

    Parisi nderon Ismail Kadarenë, vendos pllakë përkujtimore në adresën ku banoi shkrimtari

    Parisi nderon Ismail Kadarenë, vendos pllakë përkujtimore në adresën ku banoi shkrimtari

    Lumi Vjosa, zyrtarisht pjesë e listës së trashëgimisë botërore të UNESCO-s

    Lumi Vjosa, zyrtarisht pjesë e listës së trashëgimisë botërore të UNESCO-s

    Marigonë Kelmendi sjell librin poetik “Rimat e qiellit”

    Marigonë Kelmendi sjell librin poetik “Rimat e qiellit”

    Posta e Kosovës nderon atdhetarët, Musa Shehzaden dhe Metush Krasniqin

    Posta e Kosovës nderon atdhetarët, Musa Shehzaden dhe Metush Krasniqin

    Gruaja myslimane me origjinë pakistaneze emërohet sekretare e re britanike për migracionin

    Gruaja myslimane me origjinë pakistaneze emërohet sekretare e re britanike për migracionin

    Muzika klasike përmirëson gjumin dhe ul ankthin

    Muzika klasike përmirëson gjumin dhe ul ankthin

    Arkivi i filmit publikon foton e panjohur të Margarita Xhepës në ’65: Njëlloj si Sharon Stone te “Basic Instinct”

    Arkivi i filmit publikon foton e panjohur të Margarita Xhepës në ’65: Njëlloj si Sharon Stone te “Basic Instinct”

    Dua feston ditëlindjen e 30-të, Dugi emocionon me fjalët ndërsa i publikon disa fotografi të rralla nga fëmijëria e saj

    Dua feston ditëlindjen e 30-të, Dugi emocionon me fjalët ndërsa i publikon disa fotografi të rralla nga fëmijëria e saj

  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Kosovapost.net
  • LAJME
    • Të gjitha
    • KOMUNË
    • KOSOVË
    • RAJON
    • SOCIALE
    • Zgjedhjet2021
    Kurti: Kosova e sheh Finlandën si shembull dhe model

    Kurti: Kosova e sheh Finlandën si shembull dhe model

    Mihali i reagon Lushtakut: E pafalshme, PDK-ja ka sjellë në jetën publike njerëz si Samiu

    Mihali i reagon Lushtakut: E pafalshme, PDK-ja ka sjellë në jetën publike njerëz si Samiu

    Rritet interesimi i diasporës për zgjedhjet lokale

    ​Ky është numri i aplikuesve deri më sot nga diaspora për zgjedhjet e 28 dhjetorit

    Serbia arreston në Merdar një shtetas shqiptar, pretendon se ia gjetën flamurin me simbole të UÇK-së

    Serbia arreston në Merdar një shtetas shqiptar, pretendon se ia gjetën flamurin me simbole të UÇK-së

    Gërvalla në Vjenë, kërkon heqje të masave ndaj Kosovës dhe drejtësi për su*lmin në Banjskë

    Gërvalla në Vjenë, kërkon heqje të masave ndaj Kosovës dhe drejtësi për su*lmin në Banjskë

    Ukraina u bën thirrje aleatëve që të mos e njohin Putinin si ‘presidentin legjitim’ të Rusisë

    Putini: Rusia nuk pajtohet me planin amerikan për përfundimin e lu*ftës

    Osmani pret kryetarin e KQZ-së, kërkon proces zgjedhor të rregullt

    Osmani pret kryetarin e KQZ-së, kërkon proces zgjedhor të rregullt

    “New York Times” padit Pentagonin për “kufizim të lirisë së shprehjes”

    “New York Times” padit Pentagonin për “kufizim të lirisë së shprehjes”

    Durmishi inspekton punimet në rrugën Prishtinë-Mitrovicë: Jemi në fazën finale të përmbylljes së këtij projekti shumë të rëndësishëm

    Durmishi inspekton punimet në rrugën Prishtinë-Mitrovicë: Jemi në fazën finale të përmbylljes së këtij projekti shumë të rëndësishëm

  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
    • Të gjitha
    • Art dhe letërsi
    • Fotografia e ditës
    • Kalendari Historik
    • Kuriozitete
    Zbulimi i jashtëzakonshëm në kufirin Shqipëri–Greqi, një “qytet” merimangash nën toké

    Zbulimi i jashtëzakonshëm në kufirin Shqipëri–Greqi, një “qytet” merimangash nën toké

    Çeku ndoqi shfaqjen “Nën hijen e një peme u ula dhe qava” në Teatrin ODA

    Çeku ndoqi shfaqjen “Nën hijen e një peme u ula dhe qava” në Teatrin ODA

    Eminem në një lidhje dashurie me një shqiptare

    Eminem në një lidhje dashurie me një shqiptare

    Travel and Tour World: Zbuloni Shtegun e Portave të Vjetra në Durrës

    Travel and Tour World: Zbuloni Shtegun e Portave të Vjetra në Durrës

    Parisi nderon Ismail Kadarenë, vendos pllakë përkujtimore në adresën ku banoi shkrimtari

    Parisi nderon Ismail Kadarenë, vendos pllakë përkujtimore në adresën ku banoi shkrimtari

    Lumi Vjosa, zyrtarisht pjesë e listës së trashëgimisë botërore të UNESCO-s

    Lumi Vjosa, zyrtarisht pjesë e listës së trashëgimisë botërore të UNESCO-s

    Marigonë Kelmendi sjell librin poetik “Rimat e qiellit”

    Marigonë Kelmendi sjell librin poetik “Rimat e qiellit”

    Posta e Kosovës nderon atdhetarët, Musa Shehzaden dhe Metush Krasniqin

    Posta e Kosovës nderon atdhetarët, Musa Shehzaden dhe Metush Krasniqin

    Gruaja myslimane me origjinë pakistaneze emërohet sekretare e re britanike për migracionin

    Gruaja myslimane me origjinë pakistaneze emërohet sekretare e re britanike për migracionin

    Muzika klasike përmirëson gjumin dhe ul ankthin

    Muzika klasike përmirëson gjumin dhe ul ankthin

    Arkivi i filmit publikon foton e panjohur të Margarita Xhepës në ’65: Njëlloj si Sharon Stone te “Basic Instinct”

    Arkivi i filmit publikon foton e panjohur të Margarita Xhepës në ’65: Njëlloj si Sharon Stone te “Basic Instinct”

    Dua feston ditëlindjen e 30-të, Dugi emocionon me fjalët ndërsa i publikon disa fotografi të rralla nga fëmijëria e saj

    Dua feston ditëlindjen e 30-të, Dugi emocionon me fjalët ndërsa i publikon disa fotografi të rralla nga fëmijëria e saj

  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Kosovapost.net
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet

‘Më shumë se sa etiketa në hartë’, si i morën emrat kontinentet e botës?

07 Maj 2024, 9:38
në Botë, Kuriozitete
‘Më shumë se sa etiketa në hartë’, si i morën emrat kontinentet e botës?
Share on FacebookShare on Twitter

Emrat e kontinenteve janë më shumë sesa thjesht etiketa në një hartë; ato janë të mbushura me histori, mitologji, evolucion gjuhësor dhe rëndësi kulturore.

Këta emra ofrojnë një dritare në përpjekjet e qytetërimit njerëzor për të kuptuar dhe organizuar botën natyrore. Kuptimi i etimologjisë dhe historive pas këtyre emrave na lejon të vlerësojmë ndërveprimin njerëzor me tokën e madhe të Tokës.

Emri “Afrika” mbart disa teori në lidhje me origjinën e tij. Një këndvështrim sugjeron se rrjedh nga fjala latine e lidhur me lëkurën e errët të banorëve vendas. Përndryshe, mund të rrjedhë nga greqishtja aphrike, që do të thotë “pa ftohtë”, ose fjala fenikase larg, që përkthehet në “pluhur”. Fillimisht duke iu referuar vetëm bregut verior të kontinentit pranë Kartagjenës, termi “Afrikë” gradualisht erdhi për të treguar të gjithë kontinentin, duke ilustruar zgjerimin e njohurive gjeografike me kalimin e kohës.

Një tjetër teori intriguese e lidh emrin me fenikasit, me “far fara” që do të thotë “tokë misri dhe frutash”, e latinizuar më vonë nga romakët në “Africa terra” – “vendi i Afri”. Evolucioni i emrit pasqyron ndërveprimet komplekse të kontinentit me kultura dhe qytetërime të ndryshme, duke treguar rolin kryesor të Afrikës në historinë botërore.

Antarktida

Emri i Antarktidës, që rrjedh nga greqishtja antarktikos , që do të thotë “përballë Arktikut”, i referohet drejtpërdrejt pozicionit të saj në polin jugor të Tokës, përballë rajonit të Arktikut. Kjo nomenklaturë jo vetëm që thekson pozicionin e saj gjeografik, por gjithashtu pasqyron karakteristikat përcaktuese të kontinentit: peizazhin e tij të largët dhe të akullt që qëndron në kontrast të plotë me mjedisin relativisht më të butë të Arktikut.

Emërtimi i Antarktidës në vitet 1890 pasoi zbulimin e saj dhe eksplorimin pasues, duke theksuar kërkimin e vazhdueshëm të njerëzimit për të eksploruar dhe kuptuar kufijtë më të largët të planetit. Pavarësisht klimës së saj jomikpritëse, Antarktida luan një rol vendimtar në sistemet klimatike globale, duke nënvizuar ndërlidhjen e gjeografive dhe ekosistemeve të Tokës.

Azia

Emri i Azisë i ka rrënjët në gjuhët e lashta, me disa që sugjerojnë se e ka origjinën nga fjala akadiane për “lindjen e diellit”, që simbolizon drejtimin ku lind dielli. Grekët adoptuan “Azinë” për të treguar tokat në lindje të tyre. Me kalimin e kohës, “Azia” evoluoi për t’iu referuar jo vetëm rajoneve ngjitur me Greqinë, por kontinentit të gjerë që shtrihet përtej Detit Egje, duke përfshirë kultura, gjuhë dhe peizazhe të ndryshme.

Emri i këtij kontinenti, ndoshta i lidhur edhe me fjalën fenikase asu , që do të thotë “lindje”, pasqyron rëndësinë e tij gjeografike dhe kulturore si një vend i fillimeve dhe ditëve të reja. Emri i Azisë përmbledh historinë e pasur të kontinentit dhe rolin e tij qendror në qytetërimin njerëzor, duke qenë vendlindja e feve kryesore, rrugëve tregtare dhe perandorive që kanë formësuar botën.

Evropë

Etimologjia e Evropës është e mbuluar me mite dhe teori gjuhësore. Një legjendë popullore e lidh emrin me Europa, një princeshë fenikase në mitologjinë greke, që simbolizon lidhjet e rrënjosura thellë të kontinentit me rrëfimet e lashta. Nga pikëpamja gjuhësore, emri mund të rrjedhë nga greqishtja eurys (e gjerë) dhe ops (fytyra), duke sugjeruar një pamje ose shtrirje të gjerë, një nyje poetike në horizontet e gjera të kontinentit siç shihet nga deti.

Një teori tjetër e lidh emrin e Evropës me fjalën semite ereb, që do të thotë “perëndim i diellit”, duke pasqyruar pozicionin e kontinentit në perëndim të Azisë, ku perëndon dielli. Pavarësisht nga origjina e saj e vërtetë, emri i Evropës është emblematike për vendin e saj në historinë botërore, duke mishëruar një kontinent që ka qenë një çerdhe zhvillimi kulturor, politik dhe intelektual.

Amerika e Veriut dhe Amerika e Jugut

Amerikat ia detyrojnë emrat e tyre eksploruesit italian Amerigo Vespucci, i cili i pari propozoi që tokat e zbuluara nga evropianët ishin pjesë e një “Bote të Re”, të dallueshme nga Azia. Hartografi gjerman Martin Waldseemüller e etiketoi kontinentin “Amerika” në hartën e tij botërore për nder të Vespucci, një emër që u zgjerua përfundimisht për të përfshirë Amerikën e Veriut dhe atë të Jugut. Ky emërtim nënvizon historinë e përbashkët të kontinenteve të eksplorimit, takimit dhe narrativave komplekse të kolonizimit dhe shkëmbimit kulturor që pasuan.

Prefikset “Veri” dhe “Jug” shërbejnë për të dalluar dy masat tokësore të vendosura në hemisferën perëndimore, duke pasqyruar pozicionet e tyre në lidhje me ekuatorin. Amerika e Veriut, që përfshin një gamë të gjerë kulturash dhe peizazhesh, ka një emër që përfaqëson jo vetëm një zonë gjeografike, por një tapiceri kombesh me histori dhe të ardhme të ndryshme. Në mënyrë të ngjashme, Amerika e Jugut, me trashëgiminë e saj të pasur indigjene dhe ndikimet koloniale evropiane, përfshin një kontinent me diversitet të jashtëzakonshëm ekologjik, gjuhësor dhe kulturor, të gjitha nën ombrellën e emrit ‘Amerikë’.

Australia

Emri i Australisë i ka rrënjët në frazën latine “terra australis incognita”, që do të thotë “tokë e panjohur jugore”. Ky term u përdor nga eksploruesit në epokën e zbulimit, duke treguar masën hipotetike të tokës që besohet se ekziston në hemisferën jugore. Emri pasqyron pozicionin e kontinentit si toka kryesore në hemisferën jugore dhe nënvizon perspektivën historike evropiane gjatë epokës së tij të eksplorimit dhe kolonizimit.

Kur britanikët filluan të krijojnë koloni në kontinent në shekullin e 18-të, emri ‘Australi’ u miratua zyrtarisht. Ky term jo vetëm që nënkupton vendndodhjen gjeografike të kontinentit, por edhe udhëtimin e tij nga një koncept hipotetik në një komb plotësisht të njohur, të gjallë dhe të larmishëm. Emri i Australisë është një testament i kuriozitetit njerëzor, nxitjes për të eksploruar dhe historisë së shpalosur të një kontinenti me rrënjë të lashta dhe një të tashme dinamike.s.n.

Etiketat: AmerikaAziaEmratkontinentet
ShpërndajeTweet

Të ngjajshme

Haradinaj: Lufta e UÇK-së krijoi aleancën me NATO-n e Amerikën

Haradinaj: Lufta e UÇK-së krijoi aleancën me NATO-n e Amerikën

6 muaj më parë
Krasniqi s’jep emra që PDK do t’i votonte për kryeparlamentar: S’du me i dëmtu…

Krasniqi s’jep emra që PDK do t’i votonte për kryeparlamentar: S’du me i dëmtu…

7 muaj më parë
Kryeministri i ri kanadez: Vendi ynë nuk duhet të harrojë kurrë “tradhtinë” amerikane 

Kryeministri i ri kanadez: Vendi ynë nuk duhet të harrojë kurrë “tradhtinë” amerikane 

7 muaj më parë
Rama: Këneta e opozitës do përdorë SPAK si mjet të luftës politike

Kryeministri Rama: Mbështetjen e Amerikës do ta shikoni siç e keni parë

9 muaj më parë
AlbanianBosnianEnglishGermanTurkish

IMPRESUM

Kosova Post është Agjenci e Lajmeve me seli në Prishtinë. Është themeluar në vitin 2016, duke pasur për mision informimin e drejtë e të paanshëm.

Për rrjedhojë, prej vitesh, Kosova Post, është shndërruar në një dritare të besueshme, nëpërmjet së cilës informohen qytetarët.

Zhvillimet politike në vend, rajon e botë, janë në fokusin kryesor të agjencisë. Por nuk anashkalohen as fushat e tjera si: kultura, ekonomia, sporti, shëndetësia, shkenca, teknologjia informative etj.

Emancipimi i masës, nëpërmjet ngritjes së vetëdijes, sipas politikave redaksionale, arrihet vetëm duke mos i konsideruar lexuesit dhe ndjekësit e agjencisë, si masë klikuesish. Kjo ka qenë dhe ka mbetur premisa themelore e politikave të redaksisë.

@Copyright

© Shkrimet e publikuara në këtë platformë, janë prodhime të Kosova Post (ose të mediumeve me të cilat bashkëpunon).

Kushtet e përdorimit të artikujve të publikuar në uebin e agjencisë, si dhe faqet zyrtare në rrjetet sociale, mund të diskutohen me palët e interesuara.

(Për më shumë shihni rubrikën e kontaktit)

KONTAKTI

kosovapost.net

[email protected]

[email protected]

+ 383 49 890 321

Adresa:

Kosovë/ Prishtinë
Rruga: Garibaldi;
‘Hotel Grand’;
Kati II
Zyra nr. 13

© 2023 KosovaPost.net - Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
  • LAJME
  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH