Ndërsa palestinezët në Gazën e rrethuar dhe në Bregun Perëndimor të pushtuar kanë tërhequr vëmendjen globale ndaj çështjes së tyre përmes sakrificave të jashtëzakonshme personale, diaspora ka ndjekur rrugë alternative, nga aktivizmi dhe angazhimi mediatik deri te avokimi politik.
Në Uashington, DC, Muzeu i Popullit Palestinez (Museum of the Palestinian People – MPP) shfrytëzon artin dhe kulturën për të kundërshtuar narrativat mbizotëruese sioniste, për të ruajtur të vërtetat historike dhe për të siguruar që rrëfimi palestinez të mbetet i dukshëm për publikun amerikan.
Muzeu përmban vepra arti nga artistë të Gazës, por gjithashtu ofron një narrativë më të gjerë të historisë së Palestinës, duke ekspozuar monedha të vjetra, punime artistike, çelësa të shtëpive të konfiskuara nga kolonët izraelitë dhe një hartë të lashtë që përcakton tokat historike palestineze.
Bshara Nassar, Drejtor Ekzekutiv dhe themelues i MPP-së, i thotë TRT World se muzeu filloi në vitin 2015 si muze udhëtues, duke shfaqur historinë dhe kulturën palestineze nëpër ShBA, përpara se të gjente një shtëpi të përhershme në kryeqytetin amerikan.
“Kur erdha në Uashington, DC, dhe vizitova muzetë, monumentet dhe memorialet, pashë se ka kaq shumë muze që tregojnë histori të tjera, si historia e afrikano-amerikanëve, e popujve indigjenë, Muzeu i Holokaustit, por nuk gjeta një vend që të tregonte historinë tonë si palestinezë,” thotë Nassar për TRT World.
“Ne donim ta tregonim historinë nga perspektiva jonë. Duam të paraqitemi si një popull i qëndrueshëm, me një kulturë dhe histori të pasur që shtrihet mijëra vjet pas. Ne nuk jemi një popull i shpikur. Dhe gjithashtu duam t’u tregojmë palestinezo-amerikanëve në këtë vend se cilat janë arritjet dhe kontributet tona.”
Ai shpjegon se vet ai dhe themeluesit e tjerë të muzeut fillimisht u përballën me vështirësi, përfshirë mungesën e fondeve, situatën politike dhe bindjen e njerëzve se ideja do të kishte sukses.
“Por ishte e mundur, dhe përfunduam duke bërë një punë të shkëlqyer, duke hapur muzeun dhe duke pritur mijëra vizitorë,” thotë Nassar.
Shfaqja e Gazës
Pas fillimit të luftës gjenocidale të Izraelit në Gaza, MPP-ja reagoi shpejt për të theksuar realitetin e asaj që po ndodh në enklavën e bllokuar.
“Fillimisht organizuam një përkujtimore dhe më pas, jashtë muzeut, lexuam emrat e fëmijëve (të vrarë nga Izraeli),” tha ai. “Kemi nxjerrë në pah artistët që u vranë në Gaza. Kemi theksuar rrëfimet e historive të tyre.”
Nassar theksoi se ata vepruan për të rritur ndërgjegjësimin për situatën aktuale, por gjithashtu për të vënë në pah historinë dhe kontekstin e Gazës.
“Duam të japim kontekstin se çfarë është Gaza, ku ndodhet. Dhe kjo është shumë e rëndësishme,” shtoi Nassar.
“Por kemi pasur edhe ekspozita të tjera, gjatë gjithë gjenocidit, që u përqendruan drejtpërdrejt te gjenocidi dhe te njerëzit që u vranë.”
“Biblikizimi” i Palestinës
Në muze, Julia Pitner, Drejtoreshë e Operacioneve dhe Programeve, e shoqëroi TRT World nëpër ekspozitën për Gazën, e cila përfshinte shumë portrete dhe fotografi nga Gaza.
Pitner i tha TRT World se që nga fillimi i gjenocidit në Gaza, ata kanë marrë 33 vepra arti nga 33 artistë të Gazës.
Por përtej ekspozitës së Gazës, muzeu shfaq një pjesë të madhe të historisë së Palestinës, përfshirë monedha të vjetra palestineze, vepra arti, çelësa të shtëpive të vjedhura nga kolonët e paligjshëm izraelitë dhe një hartë të lashtë që tregon tokën palestineze përpara asaj që Pitner e përshkruan si “Biblikizimi i Palestinës”.
“Nuk ishte kurrë një tokë pa njerëz,” i thotë Pitner TRT World, duke shpjeguar se si britanikët dhe hebrenjtë evropianë të asaj kohe gjetën mënyra për të manipuluar faktin se palestinezët mbanin më pak tokë sesa në të vërtetë.
“Kështu, ata (Britania e Madhe) filluan të vendosnin taksa pronësie. Kjo ishte hera e parë ndonjëherë që palestinezëve iu kërkua të paguanin para për tokën që po punonin ose ku jetonin,” shpjegon ajo.
Pitner, e cila ndodhej në Bregun Perëndimor të pushtuar ndërsa këto ngjarje po ndodhnin, tha se disa palestinezë u detyruan t’i shisnin tokat e tyre, por shumica dërrmuese refuzoi t’i shiste.
“Ka edhe shembuj të tjerë ku dokumentet e pronës janë falsifikuar, shpesh në Kaliforni, për të treguar se kjo familje, kjo familje hebreje amerikane, zotëron këtë pronë në Sheikh Jarrah, për shembull,” shpjegon ajo.
“Dhe pastaj është konfiskimi ushtarak, ku thjesht e shpallin zonën si zonë ushtarake, që do të thotë se është e mbyllur. Ushtria e mban atë për rreth 5–10 vjet dhe më pas e shet si tokë publike Qeverisë së Izraelit, sikur të mos kishte pasur kurrë njerëz aty.”
