Mendimtar dhe filozof, humanist dhe jurist, burrështetas i admiruar nga Lindja dhe i respektuar nga Perëndimi, presidenti i parë i Bosnjë e Hercegovinës së pavarur, komandanti suprem i Ushtrisë së BeH-së, luftëtar i përjetshëm për të drejtat dhe liritë e njeriut. Kështu e përshkruajnë të ndjerin Alija Izetbegoviq krerët e shteteve të shumta, miqtë, ish-kolegët.
Bakir Izetbegoviq, president i Partisë së Veprimit Demokratik (SDA) dhe djali i Alija Izetbegoviqit, foli për Anadolu për të atin, jetën dhe veprat e tij, marrëdhëniet e tij me zyrtarët e huaj dhe rolin e tij në kohët më të vështira në Bosnjë e Hercegovinë gjatë luftës së viteve 1990-ta.
Jeta dhe vepra e Alija Izetbegoviqit, edhe 21 vjet pas vdekjes së tij, janë një lloj modeli për shumë njerëz, jo vetëm në Bosnjë e Hercegovinë, por edhe në shumë vende të tjera. Ka shumë nga këshillat e tij që drejtojnë njerëzit në Bosnjë e Hercegovinë dhe në botë.
“Do t’ua rekomandoja të rinjve librin e tij ‘Arratisja ime në liri’, sepse Alija Izetbegoviqi në fakt e ka shkruar në burg, kur ka pasur shumë kohë. Këto janë mendimet e tij, këshillat e tij, por edhe mendimet e njerëzve të tjerë, rikthim në ngjarjet historike, madje edhe i fakteve gjeografike. Ai ishte një shkrimtar dhe mendimtar islam, por ishte edhe një burrështetas dhe një udhëheqës ushtarak i cili pas 500 vjetësh formoi ushtri, e cila në kushte të pabesueshme arriti të ngadhnjejë ushtri më të forta se vetja, të krijojë një shtet”, theksoi Izetbegoviç, duke shtuar se beson që është shumë e nevojshme të njohim veprën dhe mendimin e Alija Izetbegoviqit.
“Në fakt, e gjithë jeta e tij është një mesazh që nëse i ke vlerat e duhura, me bindjen, këmbënguljen dhe durimin e duhur, gjithçka mund të tejkalohet. Ky është mesazhi i jetës së të ndjerit Alija Izetbegoviq. Bota komuniste që ka dalë nga Kina, Siberia, Indokina, dukej se është e pathyeshme, dhe ne ishim brenda saj. Sistemi ua merrte jetën dhe lirinë njerëzve si donte. Një sistem i përmbysur që kërkonte drejtësi sociale, për ta kthyer të gjithën në padrejtësi të tmerrshme, kampe të përqendrimit, dhe gjatë gjithë kësaj të mos lejohen kritikat. Për një fjalë njeriu është burgosur. Alija Izetbegoviq shfaqi kundërshtim dhe u burgos dy herë, brenda mureve të burgut”, kujton Bakir Izetbegoviq.
Një ditë, siç rikujton ai, ajo botë komuniste u zhduk.
“Pastaj Alija Izetbegoviq u lirua dhe u bë president. Një ‘burrë i vogël’ fitoi, mbizotëroi. Një gjë e ngjashme ndodhi gjatë rrethimit të Sarajevës. Pra, nuk janë më muret e burgut, por ne kemi një Sarajevë të rrethuar, dhe Alija Izetbegoviq është në ndërtesën e Presidencës, e cila mori 206 goditje direkte nga armët e artilerisë. Në atë kohë u plagosën shokët personalë të Alija Izetbegoviqit, disa prej të cilëve rëndë. Tre banesa, të cilat i ka ndërruar gjatë luftës, janë goditur dhe djegur, si dhe tre vetura në të cilat ka qenë ai. Ai i duroi të gjitha. Një ditë, nuk ishin më ato forca që mbanin nën rrethim Sarajevën, nuk ishte më ajo ushtri që bëri gjenocid, ndërsa aty ishte i ndjeri Alija. Ky është mesazhi i jetës së tij”, ka theksuar Bakir Izetbegoviq.
“Njerëzit gjithmonë tërhiqen para një dhunuesi të fuqishëm. Ne e shohim këtë gjatë gjithë historisë. Ne pamë gjithashtu kur Hitleri bëri atë që bëri me hebrenjtë, se si të tjerët u tërhoqën para tij. Edhe në atë kohë, hebrenjtë nuk ishin të mirëpritur në disa vende, nuk u dhanë azil, që të mos zemërohej Hitleri. Ai zgjati dhjetë vjet dhe u largua, mendoj se e njëjta gjë do të ndodhë me Izraelin, vetëm se këtë herë do të jetë shumë dramatike”, tha ai për Anadolu.
Bakir Izetbegoviq është i mendimit se mund të ketë skenarë shumë të keq në Lindjen e Mesme.
“Megjithatë, mendoj se këtë herë njerëzit nuk do të tërhiqen përballë dhunës së Izraelit. Nëse vazhdon kështu, Izraeli do të hyjë në konflikte me Libanin, vendet fqinje, Iranin, që mund të kthehet në agoni për Izraelin. Shpresoj që ne nuk do të arrijë ndonjë skenar biblik, Armagedon, etj. Gjithçka duhet bërë për të ndaluar Izraelin, për të ndihmuar hebrenjtë që të kenë një shtet që mund të jetojë në paqe me fqinjët e tyre. Nuk është qëllimi apo zgjidhja për të shfuqizuar Izraelin, duhet bërë atë që kërkojnë Kombet e Bashkuara – dy shtete që jetojnë në paqe pranë njëri-tjetrit”, theksoi Bakir Izetbegoviq.
Ai beson se Izraeli mund të jetojë në paqe me fqinjët e tij.
“Megjithatë, Izraeli përpiqet të dominojë, të mbizotërojë, të vrasë, të marrë me dhunë atë që mendon se është e drejtë e tij. Në fakt është një ideologji fashiste që mendon se ka të drejtë për këto gjëra. Për fat të keq, sionistët nuk kanë mësuar nga përvoja e tyre. E ndjenë se çfarë është fashizmi në lëkurën e tyre dhe tani po bëjnë gjëra të ngjashme”, tha Bakir Izetbegoviq.
Sarajevë, ku u diplomua në Fakultetin Juridik. Si këshilltar ligjor, ai punoi në disa kompani të Sarajevës. Për shkak të bindjeve dhe aktiviteteve të tij politike, ai u burgos dhe u dënua dy herë. Në rastin e njohur si “Gjyqi i Sarajevës”, të inskenuar politikisht, ai u dënua me 14 vjet burg si i pandehuri i parë i një grupi prej trembëdhjetë intelektualësh muslimanë.
Ai inicoi formimin e Partisë së Veprimit Demokratik (SDA) dhe në Kuvendin e parë themelues të saj, më 25 maj 1990, u zgjodh kryetar i parë i partisë. Pas fitores së SDA-së në zgjedhjet e para parlamentare shumëpartiake në vitin 1990, Izetbegoviq u zgjodh presidenti i parë i Presidencës së Republikës së BeH-së.
Pas zgjedhjeve të para të pasluftës, në vitin 1996, ai u zgjodh anëtar dhe më pas kryetar i Presidencës së BeH-së.
Pasi shërbeu dhjetë vjet si anëtar i Presidencës së BeH-së, për arsye shëndetësore, në vitin 2000, ai dha dorëheqje. Ai është autor i një numri të madh veprash, studimesh dhe librash publicistikë që janë përkthyer në disa gjuhë botërore.