Çështja e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në rrethanat e përshkallëzimit të dhunës që rezultoi me disa vdekje tani tingëllon qesharake dhe është e vështirë të imagjinohet se do t’i kthehemi asaj, tha Florian Bieber, ekspert për Ballkanin dhe profesor në universiteti i Gracit.
Në një intervistë për agjencinë serbe të lajmeve Beta, Bieber thotë se është e pamundur të vazhdosh dialogun nëse ke një ngjarje që interpretohet në mënyra diametralisht të kundërta: njëra palë shpall ditë zie për ata që sulmuan policët dhe pala tjetër këtë e interpreton si sulm ndaj Kosovës.
“Në këtë kuadër, është vështirë të kesh ndonjë besim te pala tjetër dhe të kthesh atë besim, do të jetë shumë e vështirë, madje besoj, pothuajse e pamundur ta ndërtosh këtë besim te pala tjetër dhe të ecësh në drejtimin e duhur”, ka thënë Bieber.
Ai rikujton se në Bashkimin Evropian po afrohen zgjedhjet, të cilat do ta lënë anash të gjithë procesin për të paktën një vit dhe se deri atëherë do të bëhet vetëm menaxhimi i krizës me qëllim të parandalimit të vazhdimit të konfliktit.
“Ne jemi më larg nga çdo marrëveshje sesa kemi qenë dhjetë vjet më parë”, ka thënë Bieber.
Ai gjithashtu ka thënë se çështja e Asociacionit të komunave me shumicë serbe tashmë ka vdekur, sepse është e vështirë të imagjinohet se pala kosovare do të pranonte të jepte një lloj autoriteti në rrethana të tilla sigurie.
“Kurti është shumë kokëfortë dhe tani ka edhe më pak motivim sepse doli se Serbia nuk është e interesuar për normalizim dhe ulje të tensioneve. Kjo më pas pengon çdo hapësirë për kompromis dhe për një lloj marrëdhënie paqësore”, ka thënë Bieber.
Duke komentuar informacionet që dalin në opinion lidhur me konfliktin mes një grupi terroristësh të armatosur të serbëve dhe Policisë së Kosovës në Banjskë, Bieber ka vlerësuar se është e pamundur që Serbia të mos e dinte se çfarë po përgatitej, veçanërisht në dritën e ndikimit të saj në veri të Kosovës përmes shërbimeve të sigurisë.
“Pyetja është se çfarë është shteti dhe pyetja është nëse presidenti e kontrollon shtetin, a ka ditur apo nuk e ka ditur, cila pjesë e shtetit ka ditur për këtë, por nuk mund të besoj se askush në Serbi, në kuptimin e strukturës shtetërore, nuk ka ditur për këtë”, ka thënë Bieber.
Në një vend, vazhdon Bieber, ku presidenti është i fiksuar pas kontrollit të çdo gjëje dhe gjithçkaje, i cili mburret që ka për gjithçka informacione, të dyja opsionet janë të rrezikshme – edhe nëse e dinte edhe nëse nuk e dinte, sepse atëherë atje është mundësia e dhunës dhe destabilitetit në të ardhmen, sepse konflikti në Banjskë ishte e një intensiteti të tillë që nuk e kemi parë në Kosovë në 20 vjetët e fundit.
“Nëse ai nuk e kontrollon këtë, çfarë do të thotë kjo? Cilat janë këto forca, cilat janë synimet e tyre? Ka shumë pikëpyetje, por gjithsesi tregon se diçka ka kërcit në sistemin në Serbi. Duket se është një prerje e thellë, në kuptimin që tashmë është e dukshme diçka që nuk e kemi parë më parë, kjo gatishmëri për dhunë në Kosovë dhe kjo është shumë e rrezikshme”, ka theksuar Bieber.
Kur bëhet fjalë për bashkësinë ndërkombëtare, ai vlerëson se tani është e rëndësishme që NATO dhe KFOR-i ta mbajnë situatën nën kontroll dhe të parandalojnë përshkallëzimin e mëtejshëm, sepse edhe pse nuk ka rrezik lufte, konfliktet mund të vënë në pikëpyetje aftësinë e KFOR-it për të mbajtur stabilitetin në Kosovë dhe kjo do të dobësonte imazhin e NATO-s.
