Disa nga ngjarjet, njerëzit dhe datat më me ndikim në historinë botërore që kanë shënuar ditën e sotme, 13 janar, shkruan KosovaPost.
13 janar 1610 – Galileo Galilei zbuloi Kaliston, satelitin e katërt të Jupiterit.
13 janar 1785 – Filloi publikimi në Angli i gazetës “Daily Universal Register”, ndër të parat në botë. Tri vite më vonë emri i saj do të bëhej “The Times”. Kjo gazetë publikohet ende sot e kësaj dite.
13 janar 1990 – Nisi mbushja e rezervuarit të digës “Ataturk”, ndërtimi i së cilit pati filluar më datë 4 nëntor 1983. Liqeni artificial që u krijua prapa digës në fjalë, është ai më i madhi në Turqi dhe i treti në botë.
13 janar 2012 – U nda nga jeta Presidenti Themelues i Republikës Turke të Qipros së Veriut (RTQV), Rauf Denktas. Emri i tij, tashmë i identifikuar me Qipron, ishte i pari që të vinte në mendje kur përmendej ishulli i tretë më i madh i Mesdheut. Denktasi i kushtoi Qipros pjesën më të madhe të jetës së tij 88-vjeçare.
27 p.e.s. – Në Romë mori fund Republika Romake.
1129 – Në Koncilin e Troyes u njoh pavarësia e Urdhrit të tempullarëve.
1822 – Greqia shpall pavarësinë.
1842 – Një mjek i ushtrisë britanike mbërrin në bazën ushtarake britanike në Xhalalabad, Afganistan; ai ishte mbijetuesi i vetëm i një force anglo – indiane prej 16 mijë trupash që u masakruan gjatë tërheqjes nga Kabuli.
1893 – Themelohet Partia Laboriste britanike; fillimisht, objektivi i saj kryesor?: “kolektivizimi i pronës, i mjeteve të prodhimit, i shpërndarjes dhe shkëmbimit”.
1898 – Artikulli i shkrimtarit francez Emile Zola, J’accuse, ekspozon mashtrimet, prapaskenat dhe komplotin lidhur me çështjen Dreyfus (officer francez dënuar gabimisht me burgim të përjetshëm për tradhti); Artikulli i Zolas, përfundimisht, çoi në pafajësinë dhe lirimin e Dreyfus nga burgu.
1937 – Shpallet i paligjshëm shërbimi i një amerikani në Luftën Civile të Spanjës. Por ligji nuk i shkurajoi ata që ishin të vendosur të shkonin; madje amerikanët formuan brigadën e tyre Abraham Linkoln, e përbërë me vullnetarë nga Shtetet e Bashkuara që shërbyen në Luftën Civile të Spanjës si ushtarë, teknikë, personel mjekësor dhe aviatorë për forcat republikane kundër Frankos dhe nacionalistëve spanjollë. Nga përafërsisht 2.800 vullnetarë amerikanë, rreth 800 u vranë në veprim apo vdiqën nga plagët ose sëmundje.
1941 – Vdes në Zyrih të Zvicrës, James Joyce (58 vjeç) – cilësuar si shkrimtari më i madh i Irlandës; romani modernist i tij, Ulisses (1922) rendidet mes veprave më të mëdha të letërsisë botërore. Joyce e ndan “Uliksin” në 18 kapituj apo “episode”. Kritikët thonë se në lexim të parë libri mund të duket pa-strukturë dhe kaotik. Në një rast, Xhoisi ka thënë: “në liber kam vënë aq shumë enigma e gjë-a-gjëza sa që studiuesve e profesorëve do t’u duhet të grinden për shekuj rreth asaj që kam dashur të them”.
1942 – Henry Ford merr regjistron patentën për një automobil plastik, 30% më i lehtë se një makinë e rregullt. Plastika e prodhuar nga soja, ishte një përpjekje e Fordit për të integruar industrinë me bujqësinë, për të kursyer karburantin, dhe për të lehtësuar gjendjen nga mungesa e metaleve që tashmë i nevojiteshin industrisë së armatimeve ndërsa Amerika kishte hyrë në Luftën e Dytë Botërore.
1953 – Marshal Josip Broz Tito zgjidhet president i Jugosllavisë. Josip, lindur më 1892, ishte fëmija i shtatë nga prindër, i ati kroat, e ëma sllovene. Gjatë luftës së Parë Botërore (1914 – 1918), Tito shërbeu në ushtrinë austro-hungareze, edhe u gradua. Ai u plagos rëndë në këtë luftë dhe u kap rob nga trupat cariste ruse; u dërgua në një kamp pune në malet Urale, ku ra në kontakt me komunistët rusë; mori pjesë në Revolucionin e Tetorit; u bë anëtar i Gardës së Kuqe. Pas kthimit në Kroaci, ai e gjeti veten në Mbretërinë e re të Jugosllavisë, ku u bashkua me Partinë Komuniste. Tito ishte arkitekti kryesor i Jugosllavisë së dytë: Federatës Socialiste. Nga viti 1943 deri në vdekjen e tij në vitin 1980, ai mbajti gradën e Marshallit të Jugosllavisë; shërbeu si komandant suprem i ushtrisë Jugosllave, dhe së fundi president. Me një reputacion shumë të favorshëm mes dy blloqeve të Luftës së Ftohtë (Lindje e Perëndim), Tito, sa ishte gjallë, mori dekorata nga 98 vende të huaja. Pas vdekjes së tij, në vitin 1980, mes republikave jugosllave u shfaqën tensione, duke filluar me demonstrata studentore në Kosovë më 1981; në vitin 1991 Jugosllavia u shpërbë, duke kaluar në një seri luftërash dhe trazirash që zgjatën deri në pjesën tjetër të mijëvjeçarit të tretë; ndikimi i të cilave vazhdon të ndikoj shumicën e ish-republikave jugosllave edhe sot e kësaj dite.
1953 – Një artikull në gazetën Pravda akuzon disa nga mjekët më të shquar, kryesisht hebrenj, në Bashkimin Sovjetik, se ishin përfshirë në komplot të gjerë për të helmuar anëtarë të udhëheqjes më të lartë politike dhe ushtarake sovjetike.
1960 – Qeveria e Tiranës lëshon një dekret sipas të cilit, çdo shtetas shqiptar mund të internohet pa proces gjyqsor, por thjesht me masë administrative. Në atë kohë, Shqipëria thuhet se kishte 14 kampe përqëndrimi, ku mbaheshin të burgosur politikë. Ndërkohë, marrëdhëniet shqiptare – sovjetike po keqësoheshin dita ditës. Shqipëria kishte gjetur një aleat të ri tek Kina komuniste; të dyja bashkoheshin në kundërshtimin e tyre ndaj politikave të Khrushovit për de-stalinizim.
1963 – Halili dhe Hajria vepër baleti shqiptar, u vu për herë të parë në skenën e baletit.
1963 – Kryetari i parë i shtetit Togo, Sylvanus Epiphanio Olympio vritet nga puçistët.
1967 – Gnassingbé Eyadéma bëhet president në Togo.
1980 – Në Karlsruhe themelohet partia e të gjelbërve gjerman (Die Grünen).
1986 – Filloi lufta qytetare në Jemen.
1991 – Në natën mes 12. dhe 13. janarit trupat ushtarake sovjetike pushtuan ndërtesën e radios dhe televizionit në Vilnius, Lituani. Gjatë këtij aksioni të dhunshëm kundër protestuesve të paarmatosur, u vranë 14 persona dhe u plagosën mbi 1000.
1994 – Cyprien Ntaryamira bëhet kryetari i ri i Burundit. (figura).
1995 – Tërmet në Kobe (Japoni).
2004 – Helmut Kohl fitoi çmimin “Internationaler Adalbertpreis”.
1990 – Douglas Wilder bëhet guvernatori i parë i zgjedhur Afrikan Amerikan, ndërsa merr detyrën në Richmond, Virginia.
2012 – Anija e pasagjerëve Costa Concordia mbytet pranë brigjeve të Italisë, duke shkaktuar 31 vdekje të konfirmuara dhe një të zhdukur, mes 4232 pasagjerëve dhe ekuipazhit.
