Roli i ushtarëve holandezë nën flamurin e OKB-së në gjenocidin e Srebrenicës, ku u strehuan civilët boshnjakë, është ende duke u debatuar pavarësisht viteve që kanë kaluar.
Në pamjet e bëra pas pushtimit të qytetit dhe të njohura për publikun, bie në sy se komandanti holandez Thom Karremans qëndronte dorë për dore përballë Mlladiçit, me të cilin u takua më 11 korrik 1995.
Shihet se Mlladiç, i cili mori deklaratën e Karremans për shkak se serbët që hynë në qytet u qëlluan, i bleu Karremans një pije në fund të filmimit dhe të dy kishin një dolli së bashku.
Një tjetër detaj interesant është se Mlladiç i dha dhurata të ndryshme Karremans dhe familjes së tij përpara se ushtarët holandezë të largoheshin nga Srebrenica.
Ndërsa komandanti holandez Thom Karremans nuk u gjykua kurrë për atë që ndodhi, shteti holandez u shpall “pjesërisht” fajtor për gjenocidin në Srebrenicë.
“Në një padi të ngritur nga të afërmit e viktimave në vitin 2007, Gjykata e Qarkut të Hagës e shpalli Holandën fajtore për dorëzimin e mijëra civilëve boshnjakë që u strehuan me ushtarë holandezë të OKB-së gjatë okupimit të Srebrenicës te serbët.”
Nëse zyrtarët ushtarakë holandez që shërbenin nën OKB-në do të kishin rezistuar atë ditë, ky gjenocid nuk do të kishte ndodhur.
Zyrtarët e qeverisë holandeze pranuan se ata morën pak mbështetje nga OKB-ja për gjenocidin që ndodhi atë ditë.
Apologjia holandeze
Vitin e kaluar, qeveria holandeze u kërkoi zyrtarisht falje të afërmve të më shumë se 8,000 burrave dhe fëmijëve myslimanë të vrarë nga forcat serbe në qytetin e Srebrenicës në Bosnje dhe Hercegovinë më 11 korrik 1995.
Ministrja holandeze e Mbrojtjes Kasja Ollongren; Duke theksuar se 27 vjet më parë komuniteti ndërkombëtar dështoi të mbronte popullin e Srebrenicës, ai tha: “Si pjesë e këtij komuniteti, qeveria holandeze ndan përgjegjësinë politike për këtë dështim. Ne u kërkojmë faljen tonë më të thellë për këtë.”
Në fjalën e saj për të afërmit e viktimave, Ollongren tha se ata nuk mund t’ua heqin dhimbjen dhe tha: “Por ajo që mund të bëjmë është të shohim në sytë e historisë”.
Ministrja holandeze e Mbrojtjes kujtoi se vetëm forcat serbe të Bosnjës ishin përgjegjëse për gjenocidin dhe se disa nga ata që janë përgjegjës tani po gjykohen në Hagë.
Ollongren iu referua “dobësisë së madhe” të ushtarëve holandezë që shërbenin në emër të OKB-së atë ditë.
Në raportin e Institutit Hollandez për Studimet e Luftës dhe Gjenocidit u kufizua duke theksuar se ‘kinse’ ushtarët holandez nuk ishin të armatosur siç duhet, dhe mandati i tyre ishte i kufizuar dhe se ata morën pak mbështetje nga aleatët e OKB-së.
Si rezultat, ne shohim se komuniteti mysliman boshnjak që jeton në Bosnje dhe Hercegovinë ende nuk ka një plan të përhershëm paqeje në të cilin ata mund të ndjehen të sigurt.
Shantazhi separatist politik i serbëve vazhdon ende. Marrëveshja e DAYTON-it që i dha fund luftës nuk ishte kurrë një traktat paqeje, vetëm një marrëveshje armëpushimi me Evropën si një garantues nën mbrojtjen e saj.
Realiteti i sotëm është se përpjekja e vetme e Evropës dhe e SHBA-së është ndërtimi i Ballkanit nën ombrellën e BE-së dhe NATO-s.
Shkruan: Osman Atalay,
Përfaqësues i Türkiyes për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut në OKB.
