Në shumicën e landeve gjermane, procedurat gjyqësore për azil zgjasin shumë. Çfarë duhet bërë?
Gjykatësja Jennifer Panzer është duke negociuar të ardhmen e një burri nga Taxhikistani në gjykatën administrative në Këln. Procedurat gjyqësore për kërkesat për azil në Gjermaninë fakt duhet të zgjasin vetëm tre deri në gjashtë muaj. Kështu që qeveria federale gjermane dhe landet federale vendosën në fillim të nëntorit 2023.
Në Gjykatën Administrative në Këln, realiteti duket ndryshe. Kohëzgjatja mesatare e procedurës këtu është aktualisht: 27,7 muaj. “Ne do të bënim çmos për të përmbushur tre muajt nëse do të kishim gjyqtarët e nevojshëm në dispozicion,” thotë Panzer.
Politikanët duan të përshpejtojnë procesin
Gjyqtarë të mbingarkuar, shumë çështje, kohë shumë të gjata përpunimi. Kjo është edhe arsyeja që më 1 janar 2023, ligji për përshpejtimin e proceseve gjyqësore për dhënien e azilit ka hyrë në fuqi në nivel federal, pra gati një vit e gjysmë më parë.
Qëllimi u konfirmua në fillim të nëntorit 2023 me një vendim të qeverisë federale dhe të landeve për të përfunduar procedurat gjyqësore të azilit brenda tre deri në gjashtë muaj në të ardhmen. Dhe koha mesatare e procedurës është ulur që atëherë. Kjo nuk është vetëm sepse çështjet e vjetra nga viti 2015 deri në 2017 u proceduan përfundimisht në shumë gjykata.
Realiteti në shumë gjykata është larg nga kufizimet e qarta kohore të përcaktuara nga politika. Dallimet midis landeve janë domethënëse: ndërsa gjykatave administrative në Hessenu duhen ende mesatarisht 29 muaj për të marrë një vendim të shkallës së parë, Rheinland-Pfalz është i vetmi land që tregon se udhëzimet e politikave mund të zbatohen në të vërtetë.
Dallimet në lande
Ka disa arsye për këtë. Ky land ka centralizuar të gjitha procedurat gjyqësore për azil në Gjykatën Administrative në Trier – e cila është i vetmi vend ku zhvillohen procese të tilla. Gjyqtari Andreas Hermann mendon se kjo është e mirë: “Në këtë mënyrë, natyrisht, vendet e origjinës mund të caktohen në panele speciale dhe si gjyqtar ju merrni një nivel të lartë specializimi”.
Për shembull, ai vetë ka një vit e gjysmë specializim në Gjykatën Administrative në Trier për vendet e origjinës si Iraku, Rusia, Gjeorgjia dhe së fundmi edhe El Salvadori.
“Ne merremi me të çdo ditë,” thotë Hermann. Ai kursen shumë kohë nëse nuk duhet të merret me raste të tjera.
Specializimi, kuadrot, digjitalizimi
Një tjetër arsye për shpejtësinë e proceseve gjyqësore për dhënien e azilit në Trier është, siç thotë ai, shkalla e lartë e digjitalizimit në gjykatën administrative. “Kemi një vit që kemi të ashtuquajturat dokumente elektronike gjyqësore në gjykatë, sepse letra nuk nevojitet më dhe gjithçka mund të bëhet në mënyrë elektronike”, thotë Hermann.
Kjo kursen shumë kohë, thotë ai. Këtu hyn një shkëmbim i mirë elektronik me organet e tjera. Digjitalizimi i ri kursen shumë kohë. Ka edhe staf të mirë: aktualisht janë 23 gjyqtarë në shërbim aktiv. Nëse do të ishte e nevojshme, do të punësoheshin herë pas here edhe punonjës shtesë për t’i kaluar me cilësi fazat e vështira.
Prandaj, rasti më i vjetër është nga viti 2023 në Gjykatën Administrative në Trier, thotë Hermann. Në periudhat e pikut, menjëherë pas dorëzimit të kaq shumë kërkesave për azil në vitin 2014 dhe 2015, 38 gjyqtarë përpunuan çështjet e azilit. Prandaj këtu nuk ka lëndë të vjetra, thotë ai.
Rrugët dhe procedurat në landet e tjera
Edhe lande të tjera theksojnë se tashmë kanë marrë masa të caktuara. Për shembull, Renania Veriore-Vestfalia (NRW) mbështetet gjithashtu në digjitalizimin dhe njoftoi disa javë më parë se dëshiron të konsolidojë të paktën proceset nga vendet e origjinës, të cilat rrallë shfaqen, në disa gjykata.
Ministri i Drejtësisë i NRW Benjamin Limbach është i bindur: “Kjo do të sigurojë që këto gjykata të mund të specializohen në një rajon të caktuar të botës,” tha politikani ekologjist. Për opozitën në NRW, ky nuk është e sakt krejt: “Kjo nuk prek aspak vendet më të mëdha të azilkërkuesve. Këto janë vende nga të cilat shumë pak azilkërkues vijnë në Gjermani dhe më pas në NRW, dhe për këtë duhet të ketë një përgjegjësi të veçantë,” thotë politikani i FDP-së, Werner Pfeil, kryetar i Komisionit për Çështjet Ligjore në Parlamentin e NRW.
Ka mungesë të personelit?
Për më tepër: 123 pozita për gjyqtarë dhe prokurorë publikë janë aktualisht të lira në NRW. Megjithatë, ministri i Drejtësisë hedh poshtë thirrjet e opozitës dhe gjyqësorit për të siguruar personel shtesë. Sipas ministrit ka mjaft staf.
“Unë nuk jam nga ata që janë të parët që bëjnë thirrje për hapjen e vendeve të reja të punës, por them: Duhet të shohim nëse mund ta përshpejtojmë procesin me masa organizative dhe masa të tjera”, tha Limbach. “Unë mendoj se është një masë e arsyeshme në këtë situatë të ngushtë buxhetore.”
Në Gjykatën Administrative në Këln, barra aktualisht po pakësohet, thotë gjyqtari Panzer. Por kjo ka të bëjë edhe me zgjidhjen e problemit të mbetur nga viti 2015 në 2017. Por numri i kërkesave për azil po rritet sërish nga viti 2021, që është një ngarkesë shtesë për Panzerin dhe kolegët e saj.
