Nëse jemi tani në prag të një Lufte të dytë të Ftohtë, siç kanë argumentuar shumë analistë, kjo ndodh sepse presidenti rus, Vladimir Putin, llogarit se shanset e tij për të fituar janë më të mira këtë herë.
Duke parë mësimet e Luftës së Ftohtë – dhe gjendjen e politikës sonë tani – do të ishte e vështirë të konkludohej se ai e ka gabim. Është shumë më e vështirë të demonstrosh drejtësinë e ideologjisë tënde kur, gjithnjë e më shumë, duket se nuk beson vërtet në të vetë.
Ndonjëherë më habit se sa shpejt eci vendi nga ajo që Presidenti John F. Kennedy e quajti “luftë e gjatë muzgu” me komunizmin. Brenda 20 viteve nga shembja e Murit të Berlinit, shumica e amerikanëve nuk mund t’ju thonë se për çfarë ishte Lufta e Ftohtë.
Më së shumti e kujtojmë tani si një triumf të fuqisë së madhe amerikane.
Kjo është e vërtetë – por nuk është e vërteta më e madhe.
Ne e fituam Luftën e Ftohtë jo sepse kishim ushtarë më të mirë, armë më të besueshme ose më shumë të ardhura të disponueshme, megjithëse të gjitha këto ishin avantazhe. Ne fituam sepse kishim të drejtë.
Ne kishim të drejtë që demokracia liberale ishte një formë qeverisjeje më e mirë dhe më e qëndrueshme sesa shtypja shtetërore. Kishim të drejtë për epërsinë e kapitalizmit ndaj kolektivizmit. Dhe kishim të drejtë për fuqinë thelbësore të të drejtave dhe lirive të njeriut.
Ky besim, sado i papërsosur mund ta kemi personifikuar, mblodhi pjesën më të madhe të botës në kauzën tonë dhe frymëzoi valë rebelimi në të gjithë bllokun sovjetik dhe kudo tjetër.
Kjo shpjegon pjesërisht pse Presidenti Biden ka përdorur shpesh termin “Lufta e Ftohtë” kur flet për Kinën – sepse represioni i Kinës është po aq i pamëshirshëm sa i sovjetikëve, dhe i yni është ende ideja më e mirë. Në një farë mënyre, për politikëbërësit e gjeneratës së presidentit, nocioni i një tjetër Lufte të Ftohtë duhet të duket si një kthim në terren të qëndrueshëm.
Por çfarë konstruksioni më i pastër mund të ketë sesa rifillimi i një konflikti global që tashmë e kuptojmë dhe dimë si ta luftojmë?
Kjo është ajo që na ka dhënë përpjekja e Putinit për të ribashkuar perandorinë e tij, të paktën për momentin: një kthim në qartësi.
Megjithatë, vetëm sepse fiton një luftë një herë, nuk do të thotë se je i destinuar ta fitosh përsëri. Dhe nëse mendojmë se kombi është gati për një tjetër ngërç të zgjatur me tiraninë ruse, atëherë duhet të përballemi me gjendjen e frikshme të demokracisë që dikur ishte forca jonë më e madhe.
E vërteta është se ne nuk jemi gati për këtë tani.
Prosperiteti që dikur rriti standardin e jetesës për klasën e mesme po zbehet tani, pasi kapitali pa besim ikën në brigjet e huaja dhe konservatorët kërkojnë të ulin çdo taksë që mund të gjejnë, duke zgjeruar hendekun midis të pasurve dhe gjithë të tjerëve.
Një Parti Republikane që dikur udhëhoqi luftën kundër komunizmit të pazot (kështu hynë në politikë, meqë ra fjala, të gjithë ata të krishterë ungjillorë) tani i përulet një lideri që e quan Putinin një “gjeni”.
Në vend që të kundërshtojnë agresionin rus, pasardhësit politikë të Ronald Reganit heqin të drejtat e votës dhe mbështesin kryengritësit e armatosur në Kapitolin e SHBA.
Një publik që dikur krenohej me përqafimin e realitetit po mbytet papritmas në dezinformim, deri në atë pikë sa nuk mund të biem dakord as nëse presidenti zgjidhet në mënyrë legjitime.
Zëri ynë dikur frymëzues si udhëheqës i kombeve është zëvendësuar nga këndimi jehonë i “Amerika së pari”. Eksporti ynë i vetëm më i rëndësishëm drejt pjesës tjetër të botës – ideja e demokracisë liberale si përparimi i njerëzimit – duket me të meta menjëherë.
Nuk duhet të jesh një Kremlinolog i sprovuar për të nxjerrë përfundimin se edhe Putini i sheh të gjitha këto. Në fakt, ai ka luajtur një rol aktiv në nxitjen e kaosit tonë civil dhe politik gjatë pesë viteve të fundit, duke u ndërhyrë në zgjedhje.
Nëpërmjet objektivit të Putinit, ne ndoshta nuk dukemi aspak si vendi i çeliktë që fitoi Luftën e Ftohtë. Ai duhet të na shohë si një vend gjithnjë e më të ngjashëm me të tijin, të gatshëm për të kënaqur tipat tona të tiranisë dhe propagandës, të përçarë nga tensionet fisnore dhe intolerant ndaj mospajtimit.
Unë nuk jam duke argumentuar se Amerika nuk mund të mbizotërojë në një revansh të Luftës së Ftohtë, nëse ne po shkojmë atje.
Ekziston një pikëpamje në të majtë se Amerika përballet me një zgjedhje midis rivendosjes së lirive të veta dhe mbrojtjes së tyre në mbarë botën. “Konflikti primar midis demokracisë dhe autoritarizmit,” shkroi senatori Bernie Sanders (I-Vt.) në Foreign Affairs qershorin e kaluar, duke argumentuar kundër një Lufte të Ftohtë me Kinën, “po ndodh jo midis vendeve, por brenda tyre – duke përfshirë në Shtetet e Bashkuara.”
Ne mund të përballojmë ta bëjmë përsëri.
Por do të ishte e pamatur të mendohej se krizat tona politike në vend janë disi të ndara nga konflikti i afërt jashtë vendit.
Asnjë komb nuk mund të udhëheqë luftën kundër tiranisë jashtë vendit nëse është i zënë me shkeljen e demokracisë dhe sulmin e së vërtetës në vend.
Por nëse harrojmë gjithçka tjetër në lidhje me kërcënimin ekzistencial që dominoi shumë prej fëmijërisë sonë, duhet të paktën të kujtojmë këtë: vetëm armët nuk e fituan Luftën e parë të Ftohtë. Dhe ata nuk do të fitojnë as atë të radhës.
Burimi: The Washington Post