Ish-të burgosurit ukrainas thonë se ata iu nënshtruan torturave, duke përfshirë rrahje të shpeshta dhe goditje elektrike, ndërsa ishin në paraburgim në një objekt paraburgimi në Rusinë jugperëndimore, në atë që do të ishte shkelje serioze e ligjit ndërkombëtar humanitar.
Në intervistat për BBC, dhjetëra ish-të burgosur të liruar në shkëmbimet e të burgosurve pretenduan abuzim fizik dhe psikologjik nga oficerët dhe rojet ruse në objektin e paraburgimit numër dy, në qytetin e Taganrog.
Dëshmitë, të mbledhura gjatë një hetimi javor, përshkruajnë një model të vazhdueshëm të dhunës ekstreme dhe keqtrajtimit në objekt, një nga vendet ku të burgosurit ukrainas të luftës janë mbajtur në Rusi.
Pretendimet e tyre përfshijnë:
Burrat dhe gratë në vendin e Taganrog janë rrahur në mënyrë të përsëritur, duke përfshirë në veshka dhe gjoks, dhe u jepen goditje elektrike gjatë inspektimeve të përditshme dhe marrjes në pyetje.
Gardianët rusë kërcënojnë dhe frikësojnë vazhdimisht të burgosurit, ku disa prej të cilëve edhe kanë dhënë rrëfime të rreme të cilat dyshohet se janë përdorur si prova në gjyqe.
Të burgosurit lihen vazhdimisht të paushqyer, dhe të lënduarve nuk u jepet ndihma e duhur mjekësore, me raportime për të burgosurit që vdesin në objekt.
BBC nuk ka qenë në gjendje të verifikojë në mënyrë të pavarur pretendimet, por detajet u ndanë me grupet e të drejtave të njeriut dhe, kur ishte e mundur, u vërtetuan nga të arrestuar të tjerë.
Qeveria ruse nuk ka lejuar asnjë organ të jashtëm, përfshirë Kombet e Bashkuara dhe Komitetin Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq, të vizitojnë objektin që para luftës përdorej ekskluzivisht për të mbajtur të burgosur rusë.
Ministria ruse e mbrojtjes nuk iu përgjigj disa kërkesave për të komentuar akuzat. Ajo ka mohuar më parë të ketë torturuar apo keqtrajtuar robërit.
Shkëmbimi i të burgosurve midis Ukrainës dhe Rusisë është një arritje e rrallë diplomatike në luftë dhe më shumë se 2,500 ukrainas janë liruar që nga fillimi i konfliktit. Sipas grupeve të të drejtave të njeriut, deri në 10,000 robër besohet se kanë mbetur në paraburgim rus.
Dmytro Lubinets, ombudspersoni i të drejtave të njeriut në Ukrainë dhe një nga zyrtarët e përfshirë në negociatat e shkëmbimit me Moskën, tha se nëntë në çdo 10 ish të arrestuar pretendonin se ishin torturuar gjatë kohës që ishin në robëri ruse. “Kjo është sfida më e madhe për mua tani: si të mbrojmë njerëzit tanë në anën ruse,” tha Lubinets. “Askush nuk e di se si mund ta bëjmë atë.”
Shtatorin e kaluar, Artem Seredniak, një toger i lartë, kishte qenë tashmë në robërinë ruse për katër muaj, kur ai dhe rreth 50 ukrainas të tjerë u transferuan në objektin e paraburgimit numër dy. Udhëtonin me orë të tëra në pjesën e pasme të një kamioni, pa ditur se ku po shkonin, me sy të mbyllur dhe të lidhur nga krahët me njëri-tjetrin, më tha Seredniak.
Me të mbërritur në Taganrog, kujton ai, një oficer i përshëndeti: “Përshëndetje djema. A e dini ku jeni? Këtu do të kalbeni deri në fund të jetës”. Të burgosurit heshtën. Ata u shoqëruan brenda ndërtesës, tha Seredniak, u morën shenjat e gishtërinjve dhe u hoqën rrobat, u rruajtën dhe u detyruan të bënin dush.
Në çdo hap, rojet e objektit, të cilët mbanin shkopinj të zinj dhe shufra metalike, i rrahën në këmbë, krahë ose “kudo që dëshironin”, tha Seredniak. “Kjo është ajo që ata e quajnë “pritje”.
Para kapjes së tij, Seredniak, i cili është 27 vjeç, drejtoi një togë snajperësh në Regjimentin Azov, forca kryesore ushtarake në Mariupol. Kjo, tha ai, e bëri atë një objektiv kyç për stafin e burgut. Seredniak tha se ai u nda nga të tjerët dhe, i veshur vetëm me të brendshme, e sollën në një dhomë për t’u marrë në pyetje për herë të parë. Më pas ai u shty në dysheme, tha ai, me kokën e tij të kthyer nga poshtë.
Gardianët e pyetën për rolin e tij në ushtri dhe për detyrat që kishte kryer. Me një armë trullosëse elektrike, ata i dhanë goditje, tha Seredniak, në shpinë, ijë dhe qafë.
“Kështu kanë punuar me të gjithë,” tha ai. “Të kanë goditur si gozhdë”. /BBC/
