Në kuadër të javës Çame në Shkup, Panelistët, Dr. Fehari Ramdani, Dr. Zejni Mazllami dhe Dr. Qerim Lita folën për këtë plagë të rëndë të shqiptarëve, gjenocidin që i është bërë kësaj popullate, asimilimin dhe uzurpimin e pasurisë së tyre nga ana e grekëve.
Doktor Fehari Ramadani foli për Çështjen Çame e Rilindjes Kombëtare deri në Pavarësi. Ai tha se shkollat dhe kishat greke kanë punuar pa ndërprerë që shqiptarët ortodoks t’i asimilojnë dhe t’i greqizojnë.
FEHARI RAMADANI-HISTORIAN
“Ortodoksët shqiptarë duke mos pasur kishën e tyre autoktone, ishin të falur nga patrikanët. Kjo varësi bëri që shumë prej tyre, nën presionin e kishës të deklaroheshin grekë. Kush kundërshtonte politikën asimiluese të partikanës, mallkohej dhe shpallej heretik, për rrjedhojë prifti refuzonte të pagëzonte fëmijët e tyre, nuk kurrorzonte çiftet e reja, madje atyre u refuzoheshte edhe ndonji copë në varreza”.
Ndërsa historiani Dr. Zejni Mazllami deklaroi se pas Luftës së dytë Botërore, kur shteti Shqiptarë filloi të konsilidohet shqiptarët të cilët ngelën jashtë kufive, u kthyen kah shteti amë për të kërkuar ndihmë.
“E këtë ndihmë, Qeveria e Tiranës u mundua ta bëjë përmes organizatave joqevirate, përmes kërkesave, përmes memorandumeve, përmes protestave,po as këto nuk patën ndonji rezultat efektiv. Në anën tjetër Greqia përmes presionit e detyroi qeverinë Shqiptare, t’i njohë të drejtat për mironitetin grekë, për pakicën greke që jetonte në Shqipëri”.
Gjatë viteve të 20-ta, të shekullit të kaluar për shkak të dhunës dhe terrorit shtetërorë grekë, u boshatisën shumë vendbanime shqiptare në Çamëri, tha Pof.Dr. i historis i Qerim Lita.
QERIM LITA-HISTORIAN
“Lidhur me këtë, Shtabi i përgjithshëmi i ushtrisë së mbretërisë jugosllave, në analizën e hartuar në marsë të vitit 1932, theksonte: në krahinën e Çamerisë, nga Epiri Verior, ka emigruar numri më i madhë i popullsisë shqiptare vendrore dhe është vendosur në Shqipëri. Pasuria e tyre shumë e madhe ka ngelur në territorin e Greqisë. Këtë pasuri grekët e kanë përvjetsuar dhe ia kanë nda muhaxhirëve nga Azia e Vogë”.
“Java Çame” në Shkup do të përfundojë të hënën, ku organizatorët bënë thirrje për të gjithë qytetarët të marrin pjesë kur edhe do të bëhet dorëzimi i letrës protestuese para Ambasadës Greke, në orën 13:00.
