Donald Trump, në mandatin e tij të dytë si president i SHBA-së, ka treguar një profil gjithëpërfshirës në çdo nivel, brenda dhe jashtë vendit. Muaji i parë i presidencës së tij është deri tani më i “ngjeshuri” në shekullin e 21-të dhe këtë e demonstroi më së miri takimi me Emmanuel Macron.
Përtej të qenit kritik dhe i gjatë, i djeshmi në Uashington duket se ka qenë një takim në të cilin për herë të parë Evropa arriti të ngrihej në krye dhe jo përmes një procesi të ndërlikuar.
Macron dhe Trump, të ulur në zonën e njohur të pritjes për liderët e huaj në Shtëpinë e Bardhë, iu përgjigjën pyetjeve të gazetarëve. Donald Trump ringjalli retorikën për mënyrën se si Evropa e ka mbështetur financiarisht Ukrainën, duke pretenduar se të gjitha paratë e dhëna nga Bashkimi janë të garantuara dhe unioni do ti marrë mbrapsht.
Emmanuel Macron e ndërpreu, madje duke prekur presidentin amerikan mbi supe, teksa e korrigjonte në një transmetim live njeriun që nga zgjedhjet e nëntorit të kaluar shumë e kanë vënë në dyshim, por askush nuk ka guxuar ta mohojë hapur dhe zyrtarisht.
Buzëqeshja e Trump në përgjigje tregon se presidenti francez solli me vete pas dyerve të mbyllura elementë të palëkundur të natyrës ekonomike për të mbështetur qëndrimin e tij – jo vetëm atë të francezeve, por të gjithë evropianëve.
Pas fjalëve
Macron mund të jetë një nga figurat më “të urryera” brenda vendit të tij, me veprimet dhe politikat që shpesh i nxjerrin francezët në rrugë masivisht për të protestuar. Në fund të janarit, sondazhi i fundit e nxori atë në një nivel më të ulët historik për Presidencën franceze me vetëm një vlerësim prej 21% të miratimit nga shoqëria franceze. Megjithatë, larg shtëpisë – Emmanuel Macron – pëlqehet apo jo si politikan, si udhëheqës apo si orientim është ndryshe.
Macron është politikani i parë evropian që propozon hapur planin e tij për Evropën brenda Parlamentit Evropian që nga viti 2020. Është presidenti francez që fillimisht ka qenë i vetmi që ka insistuar për të paktën pesë vjet që Evropa duhet t’i nënshtrohet ndryshimeve strukturore. Është zgjedhja e tij të mbështesë planin e fjetur prej dekadash për një kushtetutë evropiane dhe një ushtri evropiane, dhe ai është njeriu që, së bashku me SHBA-në e Bidenit, fliste çdo ditë me Kremlinin për të shmangur luftën në Ukrainë.
Pas Merkelit, Macron është padyshim gjëja më realiste që Evropa ka sot për të qenë në gjendje, nga njëra anë, të qëndrojë si e barabartë me fuqitë e tjera të mëdha të planetit dhe, nga ana tjetër, të ristrukturojë punët e veta, duke përvetësuar substancë të prekshme si një “i rritur”. Lëvizja e Presidentit francez në Zyrën Ovale, e kombinuar me sikletin e Trump, është një lëvizje që ne duhet ta vlerësojmë dhe si evropianë ta mbështesim. Macron do të gjykohet nga qytetarët francezë dhe evropianët në fund të mandatit të tij aktual, përfundimtar. Nëse mund ta kthejmë veprimin e tij të djeshëm në shkas jo për hakmarrje, por për rigrupim, atëherë historiani i së ardhmes ndoshta do ta përmendë për arsye të mira.
Një Macron nuk sjell paqe
Pavarësisht qëndrimit të presidentit francez, megjithatë, ajo që ndodhi dje është vetëm një hap. Macron mund ta ketë përshkruar edhe një herë – qartë dhe pa asnjë rrotullim – Rusinë si një “agresor” me votën “kundër” të Trump në SHBA për herë të parë në vite në tekstin e OKB-së, por do të jetë jashtëzakonisht e vështirë për të që të bëjë shumë më tepër i vetëm.
Çështja e tokave të çmuara dhe masat mbrojtëse që kërkon Trump do të ecin përpara dhe Evropa do të duhet të vendosë yjet e saj mbi të.
Gjermania e Merzit duhet të kandidojë dhe në të njëjtën kohë Bashkimi Evropian duhet gjithashtu të mobilizohet në mënyrë që zëra si Hungaria dhe Sllovakia të mbeten në “nivele të ulëta”. Nëse Franca mbetet e vetme në këtë betejë të veçantë dhe nëse planet e dhëna për Ukrainën nuk kanë mbështetjen e plotë të BE, atëherë Moska do të jetë padyshim fituese. Mënyra se si ka vepruar presidenti francez duhet të bëhet “busull” dhe çështjet personale, një herë pas dekadash, duhet të lihen për më vonë.
Çfarë thanë të dy udhëheqësit për Ukrainën, Evropën, tokat e rralla?
Trump theksoi se Evropa duhet të marrë një rol qendror në garantimin e sigurisë afatgjatë të Ukrainës, duke vënë në dukje se kostoja dhe përgjegjësia për paqen nuk mund të bien vetëm mbi Shtetet e Bashkuara. Ai madje theksoi se Uashingtoni i ka ofruar Kievit “shumë më shumë” ndihmë se çdo vend tjetër dhe se në një moment ky kontribut duhet të jetë i balancuar. Në të njëjtën kohë, ai iu referua nevojës për të arritur një marrëveshje me Ukrainën për mineralet kritike dhe tokat e rralla, në mënyrë që – siç tha ai – SHBA të mund të rikuperojë një pjesë të burimeve të mëdha ekonomike që ka ndarë.
Nga ana e tij, Emmanuel Macron shprehu angazhimin e Evropës për ndërtimin e një paqeje të qëndrueshme, duke nënvizuar se vendet evropiane i kuptojnë plotësisht përgjegjësitë e tyre dhe janë të gatshme të marrin një rol më të madh në sigurinë dhe mbrojtjen e kontinentit, duke vënë në dukje megjithatë se arritja e paqes nuk duhet të sjellë dorëzim për Ukrainën. Ai madje zbuloi se Franca tashmë ka diskutuar me Britaninë për mundësinë e vendosjes së forcave paqeruajtëse në Ukrainë, ndërsa vendet e tjera janë të gatshme të ndihmojnë në këtë përpjekje. Macron theksoi se mbështetja e SHBA-së do të ishte vendimtare, duke shtuar se Parisi dhe Uashingtoni ndajnë të njëjtën dëshirë: rivendosjen e shpejtë të paqes dhe një rend ndërkombëtar ku të gjithë marrin përgjegjësitë e tyre.
“Evropa dëshiron një paqe të qëndrueshme në Ukrainë dhe për këtë arsye duhet të ketë një rol qendror në sigurimin e paqes”, theksoi ndër të tjera presidenti francez Emmanuel Macron gjatë konferencës së përbashkët për shtyp me presidentin amerikan Donald Trump.
Ne duam një paqe “të qëndrueshme”, tha ndër të tjera ai. “Ne kemi bërë hapa shumë thelbësorë përpara në bisedimet tona, por edhe me sigurinë tonë kolektive” tha Macron për diskutimet e tij me presidentin amerikan.
“Të dy vendet kanë një dëshirë të përbashkët për të ndërtuar paqen”, tha Macron dhe theksoi se armëpushimi duhet të jetë “i matshëm, i verifikueshëm dhe të lehtësojë negociatat për një paqe të qëndrueshme”.
Por kjo “nuk do të thotë se Ukraina duhet të kapitullojë”, shtoi lideri francez, duke përcjellë frymën e diskutimeve të tij me dhjetëra liderë evropianë.
“Ukraina është një vend në të cilin ne duhet të ndajmë përgjegjësitë tona për të garantuar stabilitetin dhe sigurinë për Ukrainën dhe të gjithë rajonin. Për ne në Evropë është një çështje ekzistenciale”.
Macron shprehu besimin e tij se Franca dhe SHBA “kanë të njëjtën dëshirë: paqe të përhershme, të qëndrueshme sa më shpejt të jetë e mundur dhe rinovimin e një situate ndërkombëtare ku të gjithë jemi në gjendje të marrim përgjegjësitë tona”.
Ai theksoi se “ne jemi të përkushtuar si evropianë për të ndërtuar një paqe të qëndrueshme, për të qenë pjesëmarrës në këto garanci sigurie”, duke shtuar se “evropianët janë të gatshëm të bëjnë edhe më shumë dhe të shkojnë edhe më tej”, shkruan A2CNN.Së fundi, në lidhje me marrëveshjen për mineralet e Ukrainës, presidenti francez tha se ajo do të ndihmojë në sigurimin e sovranitetit të Ukrainës.
