Shkuran: Osman Atalay
Tash e më tepër se 30 vite, më saktë që nga viti 1989, jemi dëshmitarë të shpërbërjes së Europës Lindore, ngjarje kjo që u përmbyll me rënjen e Murit të Berlinit.
Poashtu, që nga viti 1992, pas luftarave të përgjakshme, anticipohet edhe shembja e Jugosllavise.
Së këndejmi, Rusia duket se i ka drejtuar sytë botës perëndimore duke u rikuperuar nga shoqëritë sllave të ish-Evropës Lindore dhe Ballkanit.
Shfaqja ushtarake, politike dhe ekonomike e fuqisë e krijuar nga BE dhe NATO në Ballkan, në fakt e ka tërhequr Rusinë në luftën e nxehtë në Ukrainë. Në këtë kontekst vihehet në duke se Serbia, e cila është ‘oborri’ i Rusisë në Ballkan, ka rritur presionin e saj ushtarak dhe politik ndaj Bosnjës dhe Kosovës, në vitete fundit, kjo falë edhe mbështetjës së Rusisë.
Duke u mbështetur në mardhëniet tradicionale të saja ekonimike dhe ushtarake me Kinën, dhe blerjet e fundit qe ka bërë nga Administrata Quoroja greke dhe dhe donacionet tëtjera ushtarake nga Rusisa, sot, Serbia po është duke e ndërtuar një flotë aulirore serioze.
Pavarësisht marrëdhënieve harmonike mes triades:Turqi, Rusi dhe Serbi, nuk duket se do të ndryshojë qëndrimin kërcënues të Rusisë dhe Serbisë ndaj Kosovës, Bosnjës dhe Malit të Zi.
Pozicioni konfliktual i Rusisë dhe Francës (lufta me Ukrainën) me Gjermaninë, SHBA-në dhe Anglinë, për Ballkan përben një situatë jo-shpredhënëse se fundi i tensioneve poltike në rajonë është horizont; përkundrazi
Në këtë kuadër është e nevojshme të analizohen marrëdhëniet harmonike të Rusisë me Francën karshi çështjeve ballkanike. Franca ka një politikë tjetër ballkanike kundërdreht Anglisë, Gjermanisë dhe SHBA-së.
Në vlerësimin e tij për situatën e përgjithshme në Kosovë javën e kaluar, kryeministri i Kosovës Albin Kurti shprehu hapur shqetësimin e tij se Serbia po armatos fuqishëm ushtrinë e saj me pajisje nga Rusia dhe Kina. Ai theksoi se këto vende duan të vendosen në Ballkan disi si alternativë ndaj Perëndimit Demokratik. Ai ka theksuar se nuk ka përjashtuar mundësinë e një lufte serioze në Kosovë, duke përmendur se në përgjatë kufirit të saj me Kosovën, Serbia ka instaluar rreth 48 baza operative sulmuese, 28 prej të cilave u takojnë forcave ushtarake dhe 20 të xhandarmërisë.
Kurti beson se do të ishte e papërgjegjshme të thuhet se nuk do të ketë kurrë një luftë, apo një konflikt që do të ndodhë më, duke përmendur edhe faktin se vitin e kaluar Serbia dhe Rusia kryen 104 stërvitje dhe aktivitete të përbashkëta ushtarake, dy më të rëndësishmet prej të cilave. janë “Mburoja Sllave” dhe “Vëllazëria Sllave”.
Kurti theksoi se edhe pse është kundër krijimit të një komuniteti të komunave serbe në Kosovë, kjo do të jetë një mundësi për krijimin e një Republika Srpska të re si në Bosnjë. Ai thekson se përderisa vazhdon ëndrra serbe që Kosova të jetë pjesë e Serbisë, nuk do të ketë luftë pa Serbinë dhe paqe pa shqiptarët në Ballkan dhe mendon se këto ëndrra do të kthehen në makth për Ballkanin.
Sipas Albin Kurtit, gjëja më e rrezikshme është se lidershipi serb e sheh Rusinë si nënën e Serbisë dhe për këtë arsye thekson se kushtet në Ballkan janë plot rrezik dhe frikë.
Është shumë për t’u menduar fakti që presidenti serb Aleksandar Vuçiq deklaroi së fundmi se nuk do ta njihte kurrë Kosovën pas një bisedë telefonike me Macron. Ai në çdo rast e thotë se nuk është e mundur që Beogradi ta pranojë Kosovën si pjesë e Kombeve të Bashkuara.
Marrëdhëniet Turqi-Serbi dhe marrëdhëniet Francë-Serbi ecin në pole shumë të ndryshme. Të mos harrojmë se Franca është shtirur si mbrojtëse e Serbisë, e cila mbështet krizat qeveritare në Mal të Zi, e cila ka shtyer vazhdimisht Greqinë për trazira, kjo Francë e cila ka qenë në luftë në luftë Armeninë me Azerbajxhanin, kjo Francë që e ka inicue ndarjen e veriut të Kosovës, kjo Francë e cila së fundmi e ka kërcënuar edhe Turqinë.
Politika ballkanike e Turqisë ka mosmarrëveshje serioze me Rusinë dhe Francën. Gjatë takimit të tij me kryeministrin grek Mitsotakis, presidenti francez Macron tha se “Franca e mbështet hapur dhe me vendosmëri Greqinë kundër kërcënimeve të Turqisë”.
Në fakt, si rezultat i efekteve rajonale të krizës në Ukrainë, bashkëpunimi mes Francës dhe Rusisë në Ballkan duket se paralajmëron një krizë të re.
Për një kohë të gjatë, Rusia nuk mund të merrte rezultatet e dëshiruara me operacione shumë serioze politike dhe ekonomike në Maqedoninë e Veriut, Bullgari, Bosnje- Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë. Rusia nuk dëshiron të shfaqet më në plan të parë në Ballkan, ajo është bërë shumë e spikatur.
Si nënkontraktor i Rusisë, Franca kërkon të fitojë fuqi strategjike kundër SHBA-së dhe rivalit të saj të fortë, Gjermanisë.
Rusët po kërcënojnë të kufizojnë gazin e BE-së dhe ndërsa Putini ngec në tokën ukrainase, shoqëritë serbe dhe sllave në Ballkan po përpiqen të luajnë kartën e tyre destabilizuese.
Rusia i ka shpallur hapur luftë Perëndimit, jo vetëm duke kërcënuar me energji, por edhe duke ndjekur një strategji të re të stabilitetit-kaos brenda BE-së përmes Francës, Hungarisë, Bullgarisë, Italisë dhe popullsive sllave.
“Ndonëse nisma e Open Balkan nuk është kthyer në një formë konkrete, ajo është një manifestim i një formacioni kundër Gjermanisë, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe si një operacion në Francë dhe Rusi.
Është e mundur të shihet Franca pas krizës politike dhe provokimeve në Ballkanin Perëndimor dhe Evropën Lindore. Franca vepron si garantuese e Serbisë në rajon.
Neglizhenca e Francës në masakrat në Bosnje të Srebrenicës është shkruar në faqet e errëta të historisë.
Kërkimi i paqes në Ballkan është i bllokuar nga konkurrenca serioze mes Gjermanisë, Francës dhe SHBA-së. “Ne shohim iniciativën e Francës në Ballkanin e Hapur dhe iniciativën e gjermanëve në procesin e Brukselit.
Presidenti serb Vuçiq shprehet hapur se nuk do ta njohë kurrë Kosovën në shumë platforma ndërkombëtare dhe në fakt saboton mundësinë e Ballkanit të Hapur, të mbështetur nga Turqia.
Fytyra aktive e kryeministrit shqiptar të Open Balkan, Edi Rama është një lider inteligjent, pragmatist, i cili ka studiuar dhe jetuar në Francë dhe është në afërsi të Francës.
Puna e Ramës si lider tranzicional i mbërthyer mes SHBA-Francë-Evropë është e vështirë.
Kryeministri i Kosovës
Kurse, Kryeministri Albin Kurti është objektiv i Francës dhe Rusisë. Ajo spikat me identitetin e saj nacionalist, vizionar dhe intelektual.
Ballkani i Hapur (Mini Balkan Schengen) është nën drejtimin e Edi Ramës, kurse Franca është në anën e serbëve.
Albin Kurti, nga ana tjetër, është mbrojtës i një koncepti që ka prioritet të drejtat e tre vendeve të tjera të Ballkanit, Kosovës, Malit të Zi dhe Bosnje-Hercegovinës, të cilët insistojnë në procesin e Brukselit.
Do të ishte e dobishme ta shihnim se si Edi Rama jo vetëm si një presion kundër BE-së, por si një person që qëndron pranë politikave franceze brenda BE-së.
Ata që e shohin Albin Kurtin si perëndimor në Turqi dhe i afërt me gjermanët, gjithmonë e anashkalojnë afërsinë e Edi Ramës me Francën.
Qëndrimi politik pragmatist i Turqisë me Rusinë në fakt vendos përgjegjësi serioze mbi fuqinë tonë të mundshme historike në Ballkan.
Komuniteti boshnjak dhe ai shqiptar e shohin të ardhmen e tyre nën ombrellën e BE-së dhe NATO-s.
Në konfliktin Gjermani- Francë, Edi Rama është marka e Francës dhe Serbisë, ndërsa kryeministri i Kosovës Albin Kurti i sheh të besueshme BE-në, Gjermaninë, Austrinë dhe NATO-n.
Franca nuk e pranon projektin e ri amerikan në Ballkan.
Franca qëndron qartë pas Serbisë dhe në Ballkan po krijohet një ekuacion kërcënues.
Franca ka një politikë të ekuilibrit ekonomik dhe politik kundër Gjermanisë dhe SHBA-së në Ballkan që nga viti 1992.
Ishin forcat franceze të KFOR-it që ndanë Mitrovicën veriore pas vitit 1999. Në vitin 1999, Franca vendosi kriteret për ndarjen e lumit Iber dhe ndau Kosovë- Mitrovicën e Veriut.
“Ushtria franceze e KFOR-it e ndërtoi idenë e murit në vitin 1999. Ky është një fakt historik.
Franca është qartë një vend në bllok kundër Turqisë në çështjet e Greqisë, Qipros dhe Armenisë.
Në Ballkan, fakti që doli përkrah Serbisë dhe Rusisë kundër Kosovës, Bosnjës dhe Malit të Zi, tregon se Turqia ka kaluar një proces ‘therës’ në politikën e saj ballkanike.
Në vitin 2013, vendet evropiane të NATO-s iu përgjigjën përpjekjeve të Rusisë për aneksimin e Krime-Donbas në vitin 2022.
Duket se Rusia nuk do të ketë rezultate duke e shtrydhur Evropën me gaz dhe energji. Lëvizja e tij e fundit mund të provojë një konflikt të brendshëm dhe kaos në Ballkan duke marrë operacionet e tij politike me Francën, Hungarinë dhe Italinë. Serbia dhe vendet e rajonit mund të paguajnë faturën për këtë.
Në Ballkan konkurrenca nga Gjermania, Austria, Franca, Anglia dhe SHBA është shumë e fortë.
Javët e fundit, këshilltari i sigurisë së ish-presidentit amerikan, John Bolton, vlerësoi se presidenti i ri Joe Biden nuk do të heqë dorë nga Ballkani dhe se “lënia e Ballkanit në duart e Europës do të ishte një gabim”.
Turqia kohët e fundit i është afruar një linje politike afër Moskës dhe në udhëtimin e tij të fundit në Ballkan.
Ndërsa Evropa Lindore dhe Ballkani ishin ‘shtatzënë’ me një ndryshim të ri rajonal me luftën në Ukrainë, ku ne jemi dëshmitar në shembjen e Murit të Berlinit në 1989 dhe shpërbërjen e Jugosllavisë në 1992.
Sot ka një luftë të re të udhëhequr nga NATO dhe ne mund të jemi dëshmitarë të proceseve të ndryshimeve rrënjësore.
Dihet se Turqia në 30 vitet e fundit ka inkurajuar pavarësinë, mbështetjen ekonomike, kulturore dhe politike të vendeve të rajonit dhe anëtarësimin e tyre në BE dhe NATO në qendër të politikës ballkanike.
Çështja se sa e suksesshme do të jetë kërkimi i Turqisë për politika ekuilibri me Rusinë, e cila ka hyrë në një luftë ekonomike politiko-ushtarake me NATO-n dhe BE-në, do të jetë një çështje më vete.
Politika ballkanike e Turqisë ka rreziqe për palën ruse.
Rusia i ka shpallur hapur luftë Perëndimit, jo vetëm duke kërcënuar me energji, por edhe duke ndjekur një strategji të re të stabilitetit-kaos brenda BE-së përmes Francës, Hungarisë, Bullgarisë, Italisë dhe popullsive sllave.
“Ndonëse nisma e Open Balkan nuk është kthyer në një formë konkrete, ajo është një manifestim i një formacioni kundër Gjermanisë, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe si një operacion në Francë dhe Rusi.
Është e mundur të shihet Franca pas krizës politike dhe provokimeve në Ballkanin Perëndimor dhe Evropën Lindore. Franca vepron si garantuese e Serbisë në rajon.
Neglizhenca e Francës në masakrat në Bosnje të Srebrenicës është shkruar në faqet e errëta të historisë.
Kërkimi i paqes në Ballkan është i bllokuar nga konkurrenca serioze mes Gjermanisë, Francës dhe SHBA-së. “Ne shohim iniciativën e Francës në Ballkanin e Hapur dhe iniciativën e gjermanëve në procesin e Brukselit.
Presidenti serb Vuçiq shprehet hapur se nuk do ta njohë kurrë Kosovën në shumë platforma ndërkombëtare dhe në fakt saboton mundësinë e Ballkanit të Hapur, të mbështetur nga Turqia.
Fytyra aktive e kryeministrit shqiptar të Open Balkan, Edi Rama është një lider inteligjent, pragmatist, i cili ka studiuar dhe jetuar në Francë dhe është në afërsi të Francës.
Puna e Ramës si lider tranzicional i mbërthyer mes SHBA-Francë-Evropë është e vështirë.
Kurse, Kryeministri Albin Kurti është objektiv i Francës dhe Rusisë. Ajo spikat me identitetin e saj nacionalist, vizionar dhe intelektual.
Ballkani i Hapur (Mini Balkan Schengen) është nën drejtimin e Edi Ramës, kurse Franca është në anën e serbëve.
Albin Kurti, nga ana tjetër, është mbrojtës i një koncepti që ka prioritet të drejtat e tre vendeve të tjera të Ballkanit, Kosovës, Malit të Zi dhe Bosnje-Hercegovinës, të cilët insistojnë në procesin e Brukselit.
Do të ishte e dobishme ta shihnim se si Edi Rama jo vetëm si një presion kundër BE-së, por si një person që qëndron pranë politikave franceze brenda BE-së.
Ata që e shohin Albin Kurtin si perëndimor në Turqi dhe i afërt me gjermanët, gjithmonë e anashkalojnë afërsinë e Edi Ramës me Francën.
Qëndrimi politik pragmatist i Turqisë me Rusinë në fakt vendos përgjegjësi serioze mbi fuqinë tonë të mundshme historike në Ballkan.
Komuniteti boshnjak dhe ai shqiptar e shohin të ardhmen e tyre nën ombrellën e BE-së dhe NATO-s.
Në konfliktin Gjermani- Francë, Edi Rama është marka e Francës dhe Serbisë, ndërsa kryeministri i Kosovës Albin Kurti i sheh të besueshme BE-në, Gjermaninë, Austrinë dhe NATO-n.
Franca nuk e pranon projektin e ri amerikan në Ballkan.
Franca qëndron qartë pas Serbisë dhe në Ballkan po krijohet një ekuacion kërcënues.
Franca ka një politikë të ekuilibrit ekonomik dhe politik kundër Gjermanisë dhe SHBA-së në Ballkan që nga viti 1992.
Ishin forcat franceze të KFOR-it që ndanë Mitrovicën veriore pas vitit 1999. Në vitin 1999, Franca vendosi kriteret për ndarjen e lumit Iber dhe ndau Kosovë- Mitrovicën e Veriut.
“Ushtria franceze e KFOR-it e ndërtoi idenë e murit në vitin 1999. Ky është një fakt historik.
Franca është qartë një vend në bllok kundër Turqisë në çështjet e Greqisë, Qipros dhe Armenisë.
Në Ballkan, fakti që doli përkrah Serbisë dhe Rusisë kundër Kosovës, Bosnjës dhe Malit të Zi, tregon se Turqia ka kaluar një proces ‘therës’ në politikën e saj ballkanike.
Në vitin 2013, vendet evropiane të NATO-s iu përgjigjën përpjekjeve të Rusisë për aneksimin e Krime-Donbas në vitin 2022.
Duket se Rusia nuk do të ketë rezultate duke e shtrydhur Evropën me gaz dhe energji. Lëvizja e tij e fundit mund të provojë një konflikt të brendshëm dhe kaos në Ballkan duke marrë operacionet e tij politike me Francën, Hungarinë dhe Italinë. Serbia dhe vendet e rajonit mund të paguajnë faturën për këtë.
Në Ballkan konkurrenca nga Gjermania, Austria, Franca, Anglia dhe SHBA është shumë e fortë.
Javët e fundit, këshilltari i sigurisë së ish-presidentit amerikan, John Bolton, vlerësoi se presidenti i ri Joe Biden nuk do të heqë dorë nga Ballkani dhe se “lënia e Ballkanit në duart e Europës do të ishte një gabim”.
Turqia kohët e fundit i është afruar një linje politike afër Moskës dhe në udhëtimin e tij të fundit në Ballkan.
Ndërsa Evropa Lindore dhe Ballkani ishin ‘shtatzënë’ me një ndryshim të ri rajonal me luftën në Ukrainë, ku ne jemi dëshmitar në shembjen e Murit të Berlinit në 1989 dhe shpërbërjen e Jugosllavisë në 1992.
Sot ka një luftë të re të udhëhequr nga NATO dhe ne mund të jemi dëshmitarë të proceseve të ndryshimeve rrënjësore.
Dihet se Turqia në 30 vitet e fundit ka inkurajuar pavarësinë, mbështetjen ekonomike, kulturore dhe politike të vendeve të rajonit dhe anëtarësimin e tyre në BE dhe NATO në qendër të politikës ballkanike.
Çështja se sa e suksesshme do të jetë kërkimi i Turqisë për politika ekuilibri me Rusinë, e cila ka hyrë në një luftë ekonomike politiko-ushtarake me NATO-n dhe BE-në, do të jetë një çështje më vete.
Politika ballkanike e Turqisë ka rreziqe për palën ruse.
Duket e mundur që të sabotohet nga vende si Franca, Gjermania dhe SHBA.
Partia qeverisëse e Macron në Francë ndryshoi emrin e saj në Rilindje. Ky është një tregues serioz i një ndryshimi në politikën franceze.
Të gjithë të përfshirët e kuptojnë se Rilindja filloi nga familjet e lashta romake që u larguan nga Kostandinopoja dhe u vendosën në Evropë.