Dhuna palestineze ka një kontekst historik dhe palestinezët vazhdojnë të vuajnë nga represioni izraelit. Megjithatë, nuk ka asnjë kontekst në të cilin vrasja masive e më shumë se 260 njerëzve në një zhurmë muzikore ose një masakër në një kibuc të justifikohet, e lëre më një shkak gëzimi.
Sulmet barbare nga Hamasi nuk mund të kuptohen si një produkt i pashmangshëm i një historie shtypjeje, aq më pak si një aspekt i rezistencës palestineze. Këto ishin veprat e një organizate antisemite, teokratike të shkëputur nga kornizat morale dhe politike që drejtonin lëvizjet tradicionale çlirimtare.
Ashtu si me grupet e tjera, terrori është bërë qëllim në vetvete.
Të sugjerosh se një masakër e tillë përfaqëson luftën palestineze do të thotë të nënçmosh popullin palestinez dhe luftën e tij për liri dhe të drejta, për t’i parë ata në të njëjtën mënyrë si ata politikanë izraelitë dhe komentues perëndimorë që flasin për “kafshë” dhe “të egër”, shkruan kolumnisti i Observer Kenan Malik për The Guardian.
Megjithatë, dënimi i Hamasit, i politikave dhe veprimeve të tij, nuk është i njëjtë me mbështetjen e politikave izraelite. Izraeli ka ndërprerë energjinë, ujin, ushqimin dhe furnizimet mjekësore për Gazën, ka filluar bombardimet masive, pa dallim, si dhe pushtimin e mundshëm tokësor. Nëse historitë e vrasjeve të Hamasit t’i kujtojnë egërsitë e Shtetit Islamik, pamjet e bombardimeve të Gazës ta kujtojnë shkatërrimin e Alepos në Siri apo të Bahmutit në Ukrainë.
Megjithatë, ky ndëshkim kolektiv dhe vrasja e civilëve ka fituar mbështetjen e liderëve perëndimorë, të cilët e justifikojnë si “të drejtë të Izraelit për vetëmbrojtje” kundër Hamasit. Por, siç e pyeti Daniel Levy – dikur këshilltar i ish-kryeministrit Ehud Barak – një prezantues të BBC-së: “A mundet dikush të më thotë me besueshmëri, se në cilat raste udhëheqja e një vendi thotë: ‘Po e ndalojmë ushqimin, energjinë elektrike, ujin, të gjitha furnizimet për një popullsi të tërë civile’, sepse ata po i synojnë militantët”?
Vetë udhëheqësit izraelitë duken shumë të vendosur. “Theksi është te dëmtimi dhe jo te saktësia”, pranoi Daniel Hagari, zëdhënës i Forcave Mbrojtëse të Izraelit. “Tash për tash, vetëm një qëllim: Nakba!”, shkroi javën e kaluar në Twitter, deputeti i Likud-it, Ariel Kallner. “Një Nakba që do ta errësojë Nakbanë e vitit 1948”. Nakba, që në arabisht i bie “katastrofë”, i referohet dëbimit dhe arratisjes së 700 mijë palestinezëve pas luftës së Palestinës të vitit 1948 dhe pas themelimit të shtetit të Izraelit. “Gaza përfundimisht do të kthehet në një qytet tendash”, i tha një gazetari izraelit, një zyrtar i sigurisë. “Nuk do të ketë ndërtesa”.
Ndjenjat e tilla nuk janë thjesht përgjigje ndaj tronditjes së masakrës së Hamasit. Në fillim të këtij viti, kur kolonët e tërbuar nëpër qytetin Huvara digjnin shtëpitë, bizneset dhe makinat – pasi një palestinez i armatosur vrau dy izraelitë – ministri i Financave, Bezalel Smotrich, i lavdëroi ata duke kërkuar që shteti izraelit të “fshinte” qytetin, në vend që punën t’ua linte qytetarëve të thjeshtë.
Ndërkohë, Izraeli në aneksim po e kthen pushtimin e Bregut Perëndimor. Marrëveshja e koalicionit të vitit të kaluar midis Likud-it të kryeministrit Benjamin Netanyahu dhe partisë sioniste fetare të ekstremit të djathtë, Smotrich, zyrtarisht e angazhoi qeverinë për “një politikë ku sovraniteti zbatohet në Jude dhe në Samari”. Platforma e politikës së Likud-it e vitit 1999, tashmë “kategorikisht refuzon krijimin e një shteti arab palestinez“. Politika e qeverisë izraelite është de fakto e angazhuar për një shtet të vetëm, por për një shtet të tillë që shumicës së palestinezëve ua mohohen të drejtat themelore.
Një pjesë e ironisë në premtimin e Netanyahut për të “çrrënjosur” Hamasin është se politikanët si ai prej kohësh kanë ndihmuar në zhvillimin e organizatës në përpjekjet që minojnë luftën palestineze.
“Kushdo që dëshiron të pengojë krijimin e shtetit palestinez, duhet të mbështesë forcimin e Hamasit dhe transferimin e parave në Hamas”, thuhet se deklaroi Netanyahu, në një takim të anëtarëve Likud-it në Knesset [Parlament] më 2019.
Që nga vitet 1970 e tutje, Izraeli fillimisht ndihmoi në zhvillimin e Vëllazërisë Myslimane në Gazë dhe më pas të Hamasit që u krijua nga Vëllazëria përgjatë intifadës së vitit 1987. Qëllimi ishte të minonte autoritetin e PLO-së laike. “I mbështetur nga kjo politikë”, theksoi [gazeta] Times of Israel gjatë javën e kaluar, “Hamasi u bë më i fortë”. Ata që duan ta ruajnë tokën e Izraelit vetëm për hebrenjtë dhe ata që duan të eliminojnë hebrenjtë nga ajo tokë, janë po aq në përqafim të ndërsjellët sa edhe në luftën vdekjeprurëse.
Meqenëse njëra prej pengesave të debatit publik bashkëkohor është akuza e “ekuivalencës së rreme”, e përdorur shpeshherë për të hedhur poshtë argumentet pa u lodhur për t’i vërtetuar ato, më lejoni të bëj të qartë se nuk po e barazoj Hamasin dhe Izraelin. Më tepër po flas për mënyrën se si të dyja palët i përdorin politikat e pandërgjegjshme të tjetrës, për të justifikuar të pajustifikueshmen.
E gjithë kjo e shpjegon rëndësinë e argumentit të Yaakov Argamanit. Jo në thirrjen e tij për paqe (të gjithë bëjnë thirrje për paqe, edhe kur theren foshnjat ose kur shkatërrohen blloqet e apartamenteve), por në thellësinë e kuptimit të tij për Izraelin/Palestinën si tokë e përbashkët që mund të mbijetojë vetëm nëse njihen të drejtat dhe dinjitetet e hebrenjve dhe të palestinezëve.
Qoftë në një shtet të vetëm me të drejta të barabarta apo në dy shtete, “vetëvendosja” mund të jetë vetëm vetëvendosje e të gjithë njerëzve që jetojnë midis lumit dhe detit – palestinezëve dhe hebrenjve, për një të ardhme të përbashkët. Asnjë bombë, asnjë kasaphane nuk mund ta fshijë këtë.
