Kuvendi i Kosovës po shqyrton në lexim të parë, projektligjin për Institutin e Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë.
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu tha se në këtë formë do të hulumtohen dhe dokumentohen shkeljet e rënda të drejtave të njeriut. Por, opozita nuk e ka përkrahur as emrin e institutit dhe strukturën që përcakton ky projektligj.
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu tha se Kosova është vonuar në dokumentimin e krimeve të kryera në Kosovë, për çka shtoi se është momenti i fundit.
“Qeveria e Republikës së Kosovës ka themeluar institutin, i cili ka për qëllim hulumtimin dhe dokumentimin e shkeljeve të rënda të drejtave të njeriut, krimeve të luftës, krimeve kundër njerëzimit dhe akteve të gjenocidit të kryera gjatë luftës në Kosovë, përfshirë periudhën para dhe pas përfundimit të luftës. Të qershorit të vitit ’99 dhe atë jo më larg se 31 dhjetor 2000”, ka thënë ajo.
Ministrja e Drejtësisë ka kërkuar që të miratohet në parim ky projektligj.
Po ashtu, edhe kryetari i Komisionit për Legjislacion, Adnan Rrustemi ka ftuar deputetët që të japin përkrahjen e tyre.
“Instituti i cili dokumenton krimet e luftës që kanë ndodhur në Kosovë, jo Institut për Krime të Luftës, sepse është jo-logjik. Institut për dokumentimin e krimeve që kanë ndodhur në Kosovë do të kishte shumë kuptim. Ky ka një paradoks këtu dhe duhet të rishikohet seriozisht. Çështja e dytë ka të bëjë me fushë veprimtarisë, neni 2 fillimisht flet për periudhën e luftës e që përcakton datën 1 janar 1998 dhe përfundimin e saj 20 qershor 1999. Këto janë data të cilat edhe mekanizmat ndërkombëtarë na i njohin si proces që ka ndodhur lufta në Kosovë. Por, pika më pas thotë hulumtimi dhe dokumentimi nga paragrafi 1 mund të i këtij neni mund të aplikohet edhe për krimet e kryera pas përfundimit të luftës, jo më larg se me datën 31 dhjetor 2000. Po flasim për një periudhë një vit e gjysmë pas lufte. A është kjo koincidencë që të lidhet me mandatin e Gjykatës Speciale apo vërtetë ka vlerësime të tilla që vetëm deri në këtë periudhë janë kryer krime që lidhen me luftën, duhet të jap sqarime sponzoruse. Pse bash me këtë datë. Pse edhe një vjet e gjysmë, pse edhe dy vjet pas luftës, ose gjashtë, shtatë para luftës?”, ka deklaruar ai.
Ndërkaq, sipas shefit të grupit parlamentar të PDK-së, Abelard Tahiri ky projektligj duhet të bëhen ndryshime dhe plotësime të mëdha të strukturës së tij. Ai ka shtuar se me këtë strukturë të prezantuar do të bëhet gabimi i vitit 2011. Ai nuk është pajtuar as me datën 31 dhjetor të vitit 2000, ku deri në atë kohë janë kryer krimet e luftës.
“Në republikën tonë, institutet themelohen në dy forma, e para ato në bazë të Ligjit për Hulumtim dhe Kërkim Shkencor, që është përgjegjësi e ministres së Arsimit dhe e dyta si organizata jo-qeveritare. Dhe sot ne po e ndjekim një rrugë të tretë për themelimin e këtij instituti. Po themelojmë një Institut për Hulumtimin, Kërkimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës”, ka deklaruar Tahiri.
Edhe deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Driton Selmanaj në seancë plenare ka pasur kritika për emrin e këtij projektligji.
“Instituti i cili dokumenton krimet e luftës që kanë ndodhur në Kosovë, jo Institut për Krime të Luftës, sepse është jo-logjik. Institut për dokumentimin e krimeve që kanë ndodhur në Kosovë do të kishte shumë kuptim. Ky ka një paradoks këtu dhe duhet të rishikohet seriozisht. Çështja e dytë ka të bëjë me fushë veprimtarisë, neni 2 fillimisht flet për periudhën e luftës e që përcakton datën 1 janar 1998 dhe përfundimin e saj 20 qershor 1999. Këto janë data të cilat edhe mekanizmat ndërkombëtarë na i njohin si proces që ka ndodhur lufta në Kosovë. Por, pika më pas thotë hulumtimi dhe dokumentimi nga paragrafi 1 mund të i këtij neni mund të aplikohet edhe për krimet e kryera pas përfundimit të luftës, jo më larg se me datën 31 dhjetor 2000. Po flasim për një periudhë një vit e gjysmë pas lufte. A është kjo koincidencë që të lidhet me mandatin e Gjykatës Speciale apo vërtetë ka vlerësime të tilla që vetëm deri në këtë periudhë janë kryer krime që lidhen me luftën, duhet të jap sqarime sponzoruse. Pse bash me këtë datë. Pse edhe një vjet e gjysmë, pse edhe dy vjet pas luftës, ose gjashtë, shtatë para luftës?”, ka deklaruar ai.
