A po braktis Serbia Bashkimin Evropian dhe po i bashkohet vendeve si Rusia, Gjeorgjia dhe Bjellorusia? A po kthehet patjetër Serbia në përqafimin e Putinit sepse Rusia ka vendosur të forcojë burimet e saj proruse në Evropë, në mënyrë që, ndër të tjera, të forcojë pozicionin e saj përpara negociatave të mundshme të paqes me Ukrainën?
Jutarnji List shkruan për Elemi, një nga bashkëpunëtorët më të afërt të presidentit Aleksandër Vuçiq, shtylla e sundimit të tij autoritar dhe lidhja e tij kryesore ruse, dhe nënkryetari i qeverisë serbe, Aleksandar Vulin, nga Lëvizja Socialiste e vogël por në pushtet, i propozuan asamblesë serbe Ligjin e famshëm për agjentët e huaj, i cili në folklor njihet edhe si “ligji rus”, sepse Moska ishte e para që e patentoi atë, dhe Vladimir Putin sundon me dorë të fortë me ndihmën e këtyre dispozitave.
Ai ligj praktikisht do të bënte të pamundur punën e të gjitha shoqatave joqeveritare dhe jofitimprurëse që luftojnë për të drejtat e njeriut, civile dhe të pakicave, si dhe shërben si leva kryesore e llogarisë me opozitën civile.
Sipas këtij ligji, të gjitha shoqatat që financohen “nga burime të huaja” do t’i nënshtrohen regjistrimit shtesë nga Ministria e Drejtësisë dhe komuniteti i inteligjencës, ndërsa në media çdo përmendje e atyre shoqatave apo individëve të lidhur me to, si dhe në Rusia, do të duhej të shënohej me termin – “agjent i ndikimit të huaj”.
Ky ligj është në kundërshtim me vlerat dhe arritjet e BE-së.
Vulin dhe Vuçiq
Vulin nuk është rastësisht propozuesi i ligjit rus. Ai ishte katër herë në Moskë këtë vit, u takua edhe me Putinin dhe Vuçiq e dërgoi atë si të dërguar në samitin e BRICS në Kazan.
Fakti që Serbia tani, ndërsa Gjeorgjia është në flakë, dhe ndërsa partitë proruse dhe pro-serbe duan t’i shtyjnë të njëjtin ligj Malit të Zi, i cili ka bërë përparimin më të madh në negociata nga të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, tregon se Rusia ka nisur një ofensivë në vendet mbi të cilat ka ndikim të caktuar dhe dëshiron t’i tërheqë edhe më shumë në orbitën e saj dhe t’i ndajë nga ambiciet e tyre evropiane.
Në Podgoricë, ligji u dorëzua nga përfaqësuesit e bllokut pro-rus Për Ardhmërinë e Malit të Zi, të udhëhequr nga kryetari i Kuvendit të Malit të Zi, duka çetnik Andrija Mandiq dhe deputeti Milan Knezheviq, të cilët, kujtojmë, u shpallën persona non grata në Kroacia këtë verë.
Politologu malazez Zlatko Vujovic beson se “ligji mund të miratohet” pikërisht për të ndalur rrugën e Malit të Zi drejt BE-së. Përkatësisht, Aleksandar Vuçiq dëshiron me të gjitha forcat që me ndihmën e degëve të tij malazeze t’i ndalë negociatat e Malit të Zi me Bashkimin Evropian, e sidomos nuk dëshiron që Mali i Zi të hyjë në BE para Serbisë, sepse në atë rast planet për kthimi i Malit të Zi në Bjellorusi Serbe do të ishte mjaft i kompromentuar. Duke pasur parasysh se Serbia nuk është në pozitën më të mirë me negociatat, patjetër duhet të përmbahet dhe të ndalet Mali i Zi.
Por, Brukseli, i cili zakonisht i sheh Vuçiqit nëpër gishta, vështirë se mund t’i mbyllë sytë para miratimit të mundshëm të këtij ligji, sepse ai është jashtë proporcionit me gjithçka që është dhe përfaqëson BE-ja. Vulin thotë se është një ligj i ngjashëm me Aktin Amerikan të Regjistrimit të Agjentëve të Huaj (FARA) të vitit 1938, por ai u miratua më pas me qëllimin për të shtypur propagandën naziste dhe ka pak ngjashmëri me atë që Vulin dhe Vuçiç duan të zbatojnë në Serbi.
Kujtojmë se edhe Milorad Dodik dëshironte ta instalonte të njëjtin ligj në entitetin “e tij” në BeH, Republika Srpska, por ai u tërhoq nga diskutimi parlamentar me shpjegimin se ishte “dërguar për rishikim”, por më pas mori humbur diku në sirtarë dhe dosje, kështu që askush nuk e përmend më atë, megjithëse nuk e dini se kur mund të gjendet papritur.
Në atë kohë, Dodik vetëm tha shkurt se “Republika Srpska është e përkushtuar në rrugën evropiane”.
Putin dhe Vulin
Jutarnji list shkruan se Protestat rreth vdekjes së 15 serbëve në Novi Sad pasi ra tenda e stacionit hekurudhor, e kanë tronditur Vuçiqin, ndaj duhet të dalë me “tema” për të tërhequr vëmendjen e publikut – njëra është “incidenti” në kanalin në pjesën veriore të Kosovës, dhe tjetra tani mund të jetë ligji rus i Vulin, i cili tani po “diskutohet” nga media pro regjimit dhe e pavarur në Serbi.
Vuçiq është ai që do të “studojë” gjithçka, do ta shikojë, do të presë reagimet e Brukselit, Uashingtonit dhe Moskës dhe pastaj do ta shkurtojë, si çdo herë më parë.
Kështu, tabloidi pro Vuçiç ‘Informer’ sulmoi menjëherë ata që kundërshtuan propozimin e Vulin.
“Sofija Todoroviq, antiserbe e përbetuar, nga Nisma e Rinisë për të Drejtat e Njeriut, e cila i quan serbët komb gjenocidal, kishte frikë se do të zbulohej se kush i financon antiserbët, e cila prej muajsh është shkaba e tragjedive, zë kundër ligjit”, shkruan ajo gazetë, siç thonë në Beograd, e “krijuar” drejtpërdrejt nga Aleksandar Vuçiq.
Mirëpo, drejtori i Qendrës për Gazetari Hulumtuese të Serbisë, Branko Çeçen, në një intervistë për N1, thotë se miratimi i Ligjit për agjentët e huaj është shumë i mundshëm sepse qëllimi i Vuçiqit është të merret me sektorin civil dhe të ndalojë lirinë dhe pavarësia e medias dhe aktivitetet politike të kritikëve të regjimit.
“Sigurisht që duhet pasur parasysh se ndoshta jo vetëm organizatat joqeveritare serbe do të dilnin në plan të parë, por edhe shumë organizata ruse kundër regjimit, kundër luftës dhe kundër Putinit që veprojnë në Serbi, sepse të mos harrojmë se disa qindra mijëra Rusët, kryesisht kundërshtarë të regjimit të Putinit, ikën në Serbi (është i vetmi vend me të cilin Rusia nuk ka regjim vizash dhe ka ende lidhje direkte ajrore). Kjo i krijon probleme Vuçiqit në marrëdhëniet me Rusinë”, shkruan Gazeta Express.Kujtojmë se Serbia ua pamundësoi qëndrimin disa aktivistëve anti-Putin dhe i dëboi nga vendi.