Disa nga ngjarjet, njerëzit dhe datat më me ndikim në historinë atë botërore që kanë shënuar ditën e sotme, 5 janar, shkruan Kosova Post.
5 janar 1895 – Në Francë përfundoi gjyqi i njohur në historinë botërore të jurisprudencës si “Çështja Dreyfus”. Gjykata e dënoi me burgim të përjetshëm kapitenin Alfred Dreyfus, me akuzën se kishte spiunuar për Gjermaninë. Dreyfusit iu hoqën gradat dhe u dërgua në burg. Novelisti i njohur Emile Zola, i cili besonte në pafajësinë e Dreyfus-it, i dërgoi Presidentit të Francës një letër të hapur me titullin “Akuza” dhe çështja nisi të diskutohet sërish në opinionin publik francez. Çështja e rihapur shkaktoi në vend polarizim të shoqërisë në boshtin e antisemitizmit dhe pas 8 vjetësh u mbyll me shpalljen e Dreyfus-it të pafajshëm. Dreyfus-it iu dha medalja Legjioni i Nderit (Legion d’honneur) dhe hyri sërish në ushtrinë franceze me gradën e majorit.
5 janar 1919 – Në “Republikën e Weinmar”-it, që u krijua në Gjermani pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore, u themelua një parti e re politike me qëllim për të mbrojtur të drejtat e punëtorëve gjermanë. Më vonë kjo parti mori emrin “Partia Nacionalsocialiste e Punëtorëve Gjermanë” (NSDAP) dhe kryetar i saj u zgjodh Adolf Hitleri.
5 janar 1968 – Në krye të Partisë Komuniste të Çekosllovakisë erdhi reformisti Aleksander Dubçek, i cili ndërmori disa hapa për të reduktuar ndikimin sovjetik në vendin e tij. Si rrjedhojë e këtyre masave filloi procesi i njohur në histori si “Pranvera e Pragës”. Ndërsa përgjigja që i dhanë vendet anëtare të Paktit të Varshavës, që udhëhiqej nga Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike (BRSS) reformave të Dubçekut ishte pushtimi i Çekosllovakisë.
1933 – Fillon ndërtimi i urës Golden Gate (Porta e Artë) për të lidhur dy brigjet e gjirit të San Franciskos. Ngjyra e urës është portokalli, sepse plotëson mjedisin natyror dhe rrit dukshmërinë e urës në mot me mjegull. Para ndërtimit të urës, e vetmja rrugë e shkurtër mes San Francisko dhe kontesë Marin ishte me anije. Shërbimi traget filloi në vitin 1820. Ura Goldon Gate u përurua më 27 maj 1937. Festimet zgjatën një javë dhe vetëm brenda 1 dite rreth 200 mijë njerëz e kaluan atë në këmbë. Trafiku për automjete do të lejohej më vonë.
1943 – Gazeta shqiptare – amerikane Dielli boton tekstin e një telegrami që krypeshkop Fan Noli i kishte dërguar në dhjetor 1942, Anton Logorecit në Londër, i cili mbante lidhje me Komitetin Shqipëria e Lirë themeluar në Boston nga Çekrezi. Në telegramin e tij Fan Noli i drejtohej Logorecit me këto fjalë: “Në këtë situatë emergjente, ata që kundërshtojnë mbretin Zog si kryetar legjitim të një qeverie shqiptare në megrim, me një vend në Konferencën e Paqes, bëjnë pavetëdije lojën e armiqve të Shqipërisë. Ju bëj thirrje juve dhe miqve tuaj për të sheshuar mosmarrëveshjet me mbretin Zog si e keqja më e vogël deri në konferencën e ardhshme të paqes dhe përkrahni Frontin e Bashkuar shqiptar, që ështe e vetmja mënyrë për të ndihmuar sa më mire si Shqipërinë edhe Kombet e bashkuara, për të garantuar tërrësine tokësore të Shqipërisë”. Thuajse një vit më pare (1942), në Uashington, Shtëpia e Bardhë kishte njoftuar se Pakti kundër Fuqive të Boshtit ishte nënshkruar nga 26 vende. Por as Etiopia dhe as Shqipëria (vendet e para të pushtuara nga Italia anëtare e Boshtit) nuk ishin ftuar për të nënshkruar dokumentin. Presidenti Ruzvelt, thuhet se, iu drejtua Çurçillit: “Winston, kemi harruar Zogun”. Megjithatë, mbreti Zog nuk vonoi, dhe i telegrafoi Ruzveltit se Shqipëria bashkohej me Deklaratën e Washingtonit pa asnjë mëdyshje
1957 – Në një fjalim për Kongresin, Presidenti amerikan Dwight D. Eisenhower shpall krijimin e asaj që më vonë do të quhej Doktrina Eisenhower, sipas së cilës, një vend mund të kërkojë ndihmën amerikane nëse ndjehej i kërcënuar ushtarakisht nga një shtet tjetër. Eisenhower veçoi kërcënimin sovjetik në Doktrinën e tij, duke autorizuar angazhimin e forcave amerikane “për të siguruar dhe mbrojtur integritetin territorial dhe pavarësinë politike të vendeve nëse ato kërkonin ndihmë kundër agresionit të armatosur nga komunizmi ndërkombëtar”.
1972 – Presidenti amerikan Richard Nixon urdhëron zhvillimin e një programi për vajtje ardhje në Hapësirë. Presidenti tha se NASA do të vazhdojë zhvillimin e një sistemi ripërdorues të anijeve hapsinore me kosto të ulët – dhe nënshkroi ligjin që autorizonte, jo pak, por 5 presje 5 miliardë dollarësh për këtë qëllim.
Lindje
1855 – King C. Gillette, biznesmen amerikan, themeluesi i kompanisë Gilette (v. 1932)
1876 – Konrad Adenauer, politikan gjerman, Kancelar i Gjermanisë (v. 1967)
1931 – Robert Duvall, aktor dhe regjisor amerikan
1932 – Umberto Eco, shkrimtar italian
1935 – Juan Carlos I, mbreti i Spanjës
1949 – George Brown, baterist amerikan (Kool & The Gang)
1950 – Chris Stein, kitarist amerikan (Blondie)
1969 – Marilyn Manson,, këngëtar amerikan
