Kosovapost.net
  • LAJME
    • Të gjitha
    • KOMUNË
    • KOSOVË
    • RAJON
    • SOCIALE
    • Zgjedhjet2021
    Pas goditjes nga treni, ndërron jetë 56 vjeçari nga Klina

    Sot emërohen anëtarët e Bordit të Infrakos-it, këta janë 6 kandidatët më të vlerësuar

    Mediet serbe: Vuçiq refuzon propozimin e BE-së, Kurti nuk tërhiqet nga gjobitjet e shoferëve me targa iIegale

    BE dhe SHBA kanë një kërkesë për Kosovën dhe Serbinë!

    Tragjedia që u evitua: Dy avionë ishin 200 metra afër, gati u ndeshën në hapësirën ajrore të Kosovës

    Tragjedia që u evitua: Dy avionë ishin 200 metra afër, gati u ndeshën në hapësirën ajrore të Kosovës

    Merkel: Aty ku ndikoi Millosheviqi nuk mund të flitet për ndonjë demokraci

    Merkel: Aty ku ndikoi Millosheviqi nuk mund të flitet për ndonjë demokraci

    Ministri i Mbrojtjes i Federatës Ruse përmend Kosovën

    Ministri i Mbrojtjes i Federatës Ruse përmend Kosovën

    Presidentja  dhe ministri Vitia vizitojnë sot Klinikën e Gjinekologjisë

    Presidentja dhe ministri Vitia vizitojnë sot Klinikën e Gjinekologjisë

    Stoltenberg thirrje aleatëve të Ukrainës: Rrisni prodhimin e armëve

    NATO-ja ripërsërit qëndrimin për marrëveshjen e Ohrit: Tani duhet…

    Grekët ‘tradhtojnë’ Edi Ramën: po përpiqet të rizgjidhet sërish pas një sërë dështimesh

    Edi Rama i reagon OKB-së: Jepni sqarime menjëherë, pse Prishtinë-Beograd e jo Kosovë-Serbi?

    “Vuçiç do ta detyrojë Brnabiç-in t’i hajë zhabat”

    Fundi i gënjeshtrave të presidentit serb, Borrell dhe Escobar demantojnë Vuçiqin

  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
    • Të gjitha
    • Art dhe letërsi
    • Fotografia e ditës
    • Kalendari Historik
    • Kuriozitete
    Njeriun e bëjnë të përjetshëm veprat e tij!

    Njeriun e bëjnë të përjetshëm veprat e tij!

    Vendet më të lumtura në botë, ja ku gjendet Shqipëria

    Finlanda shpallet vendi më i lumtur në botë për të gjashtën herë radhazi, ja ku renditet Kosova e Shqipëria

    Pse sytë e maceve shkëlqejnë në errësirë?

    Pse sytë e maceve shkëlqejnë në errësirë?

    “Time” sugjeron Beratin/ Revista amerikane fton turistët të vizitojnë qytetin historik

    “Time” sugjeron Beratin/ Revista amerikane fton turistët të vizitojnë qytetin historik

    15 shprehje të fuqishme

    15 shprehje të fuqishme

    Neoshqiptarizma e Merxhanit

    Neoshqiptarizma e Merxhanit

    Ç’ thonë duart për shëndetin; 5 sëmundjet që zbulohen nga duart

    Ç’ thonë duart për shëndetin; 5 sëmundjet që zbulohen nga duart

    U botua libri, “Berati – Pasuria ndërtimore e kulturore e trashëguar në shekuj”

    U botua libri, “Berati – Pasuria ndërtimore e kulturore e trashëguar në shekuj”

    Shkolla shqipe u hap me lejen e Stambollit dhe me mbështetjen e zyrtarëve osmanë në Korçë

    Shkolla shqipe u hap me lejen e Stambollit dhe me mbështetjen e zyrtarëve osmanë në Korçë

    Në Islam, për gruan, çdo dit është ditë e gruas

    Në Islam, për gruan, çdo dit është ditë e gruas

    Sot është Nata e Madhe e Beratit

    Sot është Nata e Madhe e Beratit

    Tri ushtrime për qafë të shtangur

    Tri ushtrime për qafë të shtangur

  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Kosovapost.net
  • LAJME
    • Të gjitha
    • KOMUNË
    • KOSOVË
    • RAJON
    • SOCIALE
    • Zgjedhjet2021
    Pas goditjes nga treni, ndërron jetë 56 vjeçari nga Klina

    Sot emërohen anëtarët e Bordit të Infrakos-it, këta janë 6 kandidatët më të vlerësuar

    Mediet serbe: Vuçiq refuzon propozimin e BE-së, Kurti nuk tërhiqet nga gjobitjet e shoferëve me targa iIegale

    BE dhe SHBA kanë një kërkesë për Kosovën dhe Serbinë!

    Tragjedia që u evitua: Dy avionë ishin 200 metra afër, gati u ndeshën në hapësirën ajrore të Kosovës

    Tragjedia që u evitua: Dy avionë ishin 200 metra afër, gati u ndeshën në hapësirën ajrore të Kosovës

    Merkel: Aty ku ndikoi Millosheviqi nuk mund të flitet për ndonjë demokraci

    Merkel: Aty ku ndikoi Millosheviqi nuk mund të flitet për ndonjë demokraci

    Ministri i Mbrojtjes i Federatës Ruse përmend Kosovën

    Ministri i Mbrojtjes i Federatës Ruse përmend Kosovën

    Presidentja  dhe ministri Vitia vizitojnë sot Klinikën e Gjinekologjisë

    Presidentja dhe ministri Vitia vizitojnë sot Klinikën e Gjinekologjisë

    Stoltenberg thirrje aleatëve të Ukrainës: Rrisni prodhimin e armëve

    NATO-ja ripërsërit qëndrimin për marrëveshjen e Ohrit: Tani duhet…

    Grekët ‘tradhtojnë’ Edi Ramën: po përpiqet të rizgjidhet sërish pas një sërë dështimesh

    Edi Rama i reagon OKB-së: Jepni sqarime menjëherë, pse Prishtinë-Beograd e jo Kosovë-Serbi?

    “Vuçiç do ta detyrojë Brnabiç-in t’i hajë zhabat”

    Fundi i gënjeshtrave të presidentit serb, Borrell dhe Escobar demantojnë Vuçiqin

  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
    • Të gjitha
    • Art dhe letërsi
    • Fotografia e ditës
    • Kalendari Historik
    • Kuriozitete
    Njeriun e bëjnë të përjetshëm veprat e tij!

    Njeriun e bëjnë të përjetshëm veprat e tij!

    Vendet më të lumtura në botë, ja ku gjendet Shqipëria

    Finlanda shpallet vendi më i lumtur në botë për të gjashtën herë radhazi, ja ku renditet Kosova e Shqipëria

    Pse sytë e maceve shkëlqejnë në errësirë?

    Pse sytë e maceve shkëlqejnë në errësirë?

    “Time” sugjeron Beratin/ Revista amerikane fton turistët të vizitojnë qytetin historik

    “Time” sugjeron Beratin/ Revista amerikane fton turistët të vizitojnë qytetin historik

    15 shprehje të fuqishme

    15 shprehje të fuqishme

    Neoshqiptarizma e Merxhanit

    Neoshqiptarizma e Merxhanit

    Ç’ thonë duart për shëndetin; 5 sëmundjet që zbulohen nga duart

    Ç’ thonë duart për shëndetin; 5 sëmundjet që zbulohen nga duart

    U botua libri, “Berati – Pasuria ndërtimore e kulturore e trashëguar në shekuj”

    U botua libri, “Berati – Pasuria ndërtimore e kulturore e trashëguar në shekuj”

    Shkolla shqipe u hap me lejen e Stambollit dhe me mbështetjen e zyrtarëve osmanë në Korçë

    Shkolla shqipe u hap me lejen e Stambollit dhe me mbështetjen e zyrtarëve osmanë në Korçë

    Në Islam, për gruan, çdo dit është ditë e gruas

    Në Islam, për gruan, çdo dit është ditë e gruas

    Sot është Nata e Madhe e Beratit

    Sot është Nata e Madhe e Beratit

    Tri ushtrime për qafë të shtangur

    Tri ushtrime për qafë të shtangur

  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Kosovapost.net
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Fillimi Kulturë

“Po shkunden plakat”, a e dini histrorinë

26 Shkurt, 2023 16:33
në Kulturë
“Po shkunden plakat”, a e dini histrorinë
Share on FacebookShare on Twitter

Sipas rrëfimeve nga brezi në brez, ndryshimet e motit në fillim apo në fund të muajit mars lidhen me “mitin e plakave”.

Në disa krahina të vendit ky mit kujtohet në fillim të muajit kur marsi i mori ditë borxh shkurtit ç’ka shpjegon edhe arsyen se përse shkurti është muaji më i shkurtër.

Ndërsa për krahina të tjera, ajo kujtohet në dy ditët e fundit të marsit.

Lexo Edhe:

Sot emërohen anëtarët e Bordit të Infrakos-it, këta janë 6 kandidatët më të vlerësuar

BE dhe SHBA kanë një kërkesë për Kosovën dhe Serbinë!

Tragjedia që u evitua: Dy avionë ishin 200 metra afër, gati u ndeshën në hapësirën ajrore të Kosovës

“Plakat” përdoren edhe në ditët e sotme, pasi shpesh dëgjojmë të thuhet se “bën ftohtë ngaqë janë plakat”.

Sipas gojëdhënave shqiptare, plaka kishte shkuar në mal për të kullotur bagëtitë dhe duke parë motin e ngrohtë e me diell tha: Tani unë do t’i kullos për qejf bagëtitë, të dh’…fsha dimrin”.

Në këtë moment, marsi tha: “Shkurt o im vëlla, me jep tri ditë hua ta ngrij plakën me gjithçka.

Menjëherë pas kësaj, u bë aq ftohtë saqë plaka ngriu me gjithë bagëtitë në mal, duke u kthyer në shkëmb.

Mali Tomorr është vendi ku plaka u ngri me bagëtinë e saj, nga ditët qe mori hua muaji mars.

Madje gojëdhëna thotë se në atë vend sot gjendet një gur si në formën e një Plake, ku edhe sot e kësaj dite, aty buron ujë, që thuhet se janë lotët e Plakës.

Kështu lindi legjenda e të ashtuquajturave ”Plakat e Marsit”, e cila sot përdoret si një metafor për të ndarë stinën e dimrit me atë të pranverës, përkatësisht mes 14 marsit dhe 14 prillit, ku 14 prilli sipas legjendës shënon 1 marsin, ardhjen e stinës së luleve.

Kjo gojëdhënë është e njohur thuajse ne gjithë Ballkanin apo dhe vende te tjera te botes.

Pavarësisht se sa e vërtetë është, “miti i Plakave” përdoret edhe sot dhe metereolgoët pranojnë se tre ditët përmbyllëse të marsit sipas kalendarit “alla turka” kanë sjellë mot të ftohtë dhe me reshje.

Ndërsa prilli si gjithmonë vjen me mot të mirë.

4 VERSIONE TË LEGJENDËS
Gjithsesi, gojëdhëna e ditëve të ftohta të marsit ka disa versione dhe më poshtë janë disa më kryesoret, në version të shkurtuar…

1. Vjen marsi.
Ngrohet koha. Një plakë merr bagëtinë për ta kullotur në mal. E kënaqur nga koha e ngrohtë, plaka thotë: “Dimër, ma more të keqen, ta hodha dhe këtë vit.”
Dimri e dëgjoi dhe dërgon borë dhe tufan, dhe e ngrin plakën në majë të malit.

2. Plakat e marsit janë shtatë.
Shtatë plaka morën leshin e bagëtisë dhe dolën në një lëndinë për ta tjerrë (ftilluar).

Duke bërë muhabet me njëra-tjetrën, njëra nga plakat i ngriti këngë muajit Mars duke i thënë se tani dimrit ia hodhi dhe ai (Marsi) i merrte të keqen. Këngën e kënduan të gjitha plakat me rradhë. Marsi i dëgjoi dhe i ngriu të shtata.

Thonë se plakat janë ngurtësuar, dhe cdo vit në muajin mars bie shumë shi shtatë ditë me rradhë, dhe në male bie borë.

3. Nga veriu thonë se mullizeza (lloj shpendi) celi zogjtë që në mars.
E lumtur nga koha e ngrohtë, edhe ajo filloi ta shante marsin: Mullizeza zogjt i çeli, na marsh të keqen Mars kaçeli…

Edhe këtë muaji Mars e ngriu me gjithë zogj në fole. Numri i mullizezës më zogjtë e saj është shtatë, që korrespondon me numrin e plakave.

Kjo tregon për një binjakëzim të gojëdhanes. Po ashtu edhe plakat edhe mullizeza ishin në të zeza. Plakat me roba të zeza ndërsa mullizeza me pupla të zeza.

4. Kur plakat i thanë marsit, “na marrsh të keqen”, marsi u zemerua aq shumë sa tha “shkurt (apo prill?) o im vëlla, më jep dy dite hua, t’i thaj plakat me gjith ç’kanë… ”

ShpërndajeTweet

IMPRESUM

Kosova Post është Agjenci e Lajmeve me seli në Prishtinë. Është themeluar në vitin 2016, duke pasur për mision informimin e drejtë e të paanshëm.

Për rrjedhojë, prej vitesh, Kosova Post, është shndërruar në një dritare të besueshme, nëpërmjet së cilës informohen qytetarët.

Zhvillimet politike në vend, rajon e botë, janë në fokusin kryesor të agjencisë. Por nuk anashkalohen as fushat e tjera si: kultura, ekonomia, sporti, shëndetësia, shkenca, teknologjia informative etj.

Emancipimi i masës, nëpërmjet ngritjes së vetëdijes, sipas politikave redaksionale, arrihet vetëm duke mos i konsideruar lexuesit dhe ndjekësit e agjencisë, si masë klikuesish. Kjo ka qenë dhe ka mbetur premisa themelore e politikave të redaksisë.

© Copyright

© Shkrimet e publikuara në këtë platformë, janë prodhime të Kosova Post (ose të mediumeve me të cilat bashkëpunon).

Kushtet e përdorimit të artikujve të publikuar në uebin e agjencisë, si dhe faqet zyrtare në rrjetet sociale, mund të diskutohen me palët e interesuara.

(Për më shumë shihni rubrikën e kontaktit)

Kontakti

kosovapost.net

[email protected]

[email protected]

+ 383 49 890 321

Adresa:

Kosovë/ Prishtinë
Rruga: Garibaldi;
‘Hotel Grand’;
Kati II
Zyra nr. 13

© 2021 KosovaPost.net - Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
  • LAJME
  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH

© 2021 KosovaPost.net - Të gjitha të drejtat e rezervuara.