Kosovapost.net
  • LAJME
    • Të gjitha
    • KOMUNË
    • KOSOVË
    • RAJON
    • SOCIALE
    • Zgjedhjet2021
    Deputeti gjerman: Standardet e njëjta duhet të vlejnë për të gjitha pakicat, si në Serbi ashtu edhe në Kosovë

    Deputeti gjerman: Standardet e njëjta duhet të vlejnë për të gjitha pakicat, si në Serbi ashtu edhe në Kosovë

    Trump: Kosova e Serbia po shkonin drejt një lu*fte të madhe, por i ndala (VIDEO)

    Trump u diagnostikua me pamjaftueshmëri kronike venoze – sa serioze është gjendja e tij?

    Udhëheqës të kishave vizitojnë Gazën pas su*lmit ndaj Kishës së Familjes së Shenjtë

    Udhëheqës të kishave vizitojnë Gazën pas su*lmit ndaj Kishës së Familjes së Shenjtë

    Traktati i superfuqive: Britania e Gjermania mbrojnë edhe Kosovën

    Traktati i superfuqive: Britania e Gjermania mbrojnë edhe Kosovën

    Ndalohet ndihmësdrejtori i Zyrës për Kosovë, shkak deklarata fyese ndaj UÇK-së

    Ndalohet ndihmësdrejtori i Zyrës për Kosovë, shkak deklarata fyese ndaj UÇK-së

    Policia parandalon kontrabandimin e barnave nga Serbia në Novosellë

    Policia parandalon kontrabandimin e barnave nga Serbia në Novosellë

    E dërguara britanike për Ballkanin: S’duhet qasje e re në dialogun Kosovë-Serbi, por zbatim i marrëveshjeve

    E dërguara britanike për Ballkanin: S’duhet qasje e re në dialogun Kosovë-Serbi, por zbatim i marrëveshjeve

    IPK me tre zyra të reja në veri, Beka: Për herë të parë në objekt shtetëror

    IPK me tre zyra të reja në veri, Beka: Për herë të parë në objekt shtetëror

    Testi pranues i Fakultetit të Mjekësisë, UP krijon komision hetimor

    Testi pranues i Fakultetit të Mjekësisë, UP krijon komision hetimor

  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
    • Të gjitha
    • Art dhe letërsi
    • Fotografia e ditës
    • Kalendari Historik
    • Kuriozitete
    Ditët e fundit të Shote Galicës në Kurbin

    Ditët e fundit të Shote Galicës në Kurbin

    Penelatat nga tej’oqeani (Kanadaja) të piktorit Zeqirja Rexhepi, arrijnë në Gjilan

    Penelatat nga tej’oqeani (Kanadaja) të piktorit Zeqirja Rexhepi, arrijnë në Gjilan

    Sa u pagua në Hollywood? Rrëfehet Inva Mula (VIDEO)

    Sa u pagua në Hollywood? Rrëfehet Inva Mula (VIDEO)

    Një udhëtim poetik drejt dritës

    Një udhëtim poetik drejt dritës

    Dua Lipa uron nënën e saj për ditëlindjen me fotografi të veçanta

    Dua Lipa uron nënën e saj për ditëlindjen me fotografi të veçanta

    Në kërkim të përjetësisë: Poezia metafizike e Gazmend Dashit

    Në kërkim të përjetësisë: Poezia metafizike e Gazmend Dashit

    Kosova hap Këndin e Librit në Bibliotekën Kombëtare të Bullgarisë

    Kosova hap Këndin e Librit në Bibliotekën Kombëtare të Bullgarisë

    Netanyahu: Do të miratohet armëpushimi me Hezbollahun

    Netanjahu për bombardimet e Iranit: Nuk po mundem ta martojë djalin, e fejuara e tij në ankth

    Kurti priti në takim “Shkodrën Elektronike”, flasin për suksesin e këngës “Zjerm”

    Kurti priti në takim “Shkodrën Elektronike”, flasin për suksesin e këngës “Zjerm”

    Lidhja e Prizrenit – Frymë e Rilindjes që sot na mungon

    Lidhja e Prizrenit – Frymë e Rilindjes që sot na mungon

    Nis sot `Panairi i 25-të i librit në Prishtinë`

    Nis sot `Panairi i 25-të i librit në Prishtinë`

    Lule Elezi – pianistja e parë shqiptare që performon në Festivalin “Floralia Muzyczne” në Poloni

    Lule Elezi – pianistja e parë shqiptare që performon në Festivalin “Floralia Muzyczne” në Poloni

  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Kosovapost.net
  • LAJME
    • Të gjitha
    • KOMUNË
    • KOSOVË
    • RAJON
    • SOCIALE
    • Zgjedhjet2021
    Deputeti gjerman: Standardet e njëjta duhet të vlejnë për të gjitha pakicat, si në Serbi ashtu edhe në Kosovë

    Deputeti gjerman: Standardet e njëjta duhet të vlejnë për të gjitha pakicat, si në Serbi ashtu edhe në Kosovë

    Trump: Kosova e Serbia po shkonin drejt një lu*fte të madhe, por i ndala (VIDEO)

    Trump u diagnostikua me pamjaftueshmëri kronike venoze – sa serioze është gjendja e tij?

    Udhëheqës të kishave vizitojnë Gazën pas su*lmit ndaj Kishës së Familjes së Shenjtë

    Udhëheqës të kishave vizitojnë Gazën pas su*lmit ndaj Kishës së Familjes së Shenjtë

    Traktati i superfuqive: Britania e Gjermania mbrojnë edhe Kosovën

    Traktati i superfuqive: Britania e Gjermania mbrojnë edhe Kosovën

    Ndalohet ndihmësdrejtori i Zyrës për Kosovë, shkak deklarata fyese ndaj UÇK-së

    Ndalohet ndihmësdrejtori i Zyrës për Kosovë, shkak deklarata fyese ndaj UÇK-së

    Policia parandalon kontrabandimin e barnave nga Serbia në Novosellë

    Policia parandalon kontrabandimin e barnave nga Serbia në Novosellë

    E dërguara britanike për Ballkanin: S’duhet qasje e re në dialogun Kosovë-Serbi, por zbatim i marrëveshjeve

    E dërguara britanike për Ballkanin: S’duhet qasje e re në dialogun Kosovë-Serbi, por zbatim i marrëveshjeve

    IPK me tre zyra të reja në veri, Beka: Për herë të parë në objekt shtetëror

    IPK me tre zyra të reja në veri, Beka: Për herë të parë në objekt shtetëror

    Testi pranues i Fakultetit të Mjekësisë, UP krijon komision hetimor

    Testi pranues i Fakultetit të Mjekësisë, UP krijon komision hetimor

  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
    • Të gjitha
    • Art dhe letërsi
    • Fotografia e ditës
    • Kalendari Historik
    • Kuriozitete
    Ditët e fundit të Shote Galicës në Kurbin

    Ditët e fundit të Shote Galicës në Kurbin

    Penelatat nga tej’oqeani (Kanadaja) të piktorit Zeqirja Rexhepi, arrijnë në Gjilan

    Penelatat nga tej’oqeani (Kanadaja) të piktorit Zeqirja Rexhepi, arrijnë në Gjilan

    Sa u pagua në Hollywood? Rrëfehet Inva Mula (VIDEO)

    Sa u pagua në Hollywood? Rrëfehet Inva Mula (VIDEO)

    Një udhëtim poetik drejt dritës

    Një udhëtim poetik drejt dritës

    Dua Lipa uron nënën e saj për ditëlindjen me fotografi të veçanta

    Dua Lipa uron nënën e saj për ditëlindjen me fotografi të veçanta

    Në kërkim të përjetësisë: Poezia metafizike e Gazmend Dashit

    Në kërkim të përjetësisë: Poezia metafizike e Gazmend Dashit

    Kosova hap Këndin e Librit në Bibliotekën Kombëtare të Bullgarisë

    Kosova hap Këndin e Librit në Bibliotekën Kombëtare të Bullgarisë

    Netanyahu: Do të miratohet armëpushimi me Hezbollahun

    Netanjahu për bombardimet e Iranit: Nuk po mundem ta martojë djalin, e fejuara e tij në ankth

    Kurti priti në takim “Shkodrën Elektronike”, flasin për suksesin e këngës “Zjerm”

    Kurti priti në takim “Shkodrën Elektronike”, flasin për suksesin e këngës “Zjerm”

    Lidhja e Prizrenit – Frymë e Rilindjes që sot na mungon

    Lidhja e Prizrenit – Frymë e Rilindjes që sot na mungon

    Nis sot `Panairi i 25-të i librit në Prishtinë`

    Nis sot `Panairi i 25-të i librit në Prishtinë`

    Lule Elezi – pianistja e parë shqiptare që performon në Festivalin “Floralia Muzyczne” në Poloni

    Lule Elezi – pianistja e parë shqiptare që performon në Festivalin “Floralia Muzyczne” në Poloni

  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
Kosovapost.net
Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet

Herbert Marcuse: “Shoqëri e kontrollit”

29 Janar 2023, 11:05
në Kulturë
Herbert Marcuse: “Shoqëri e kontrollit”
Share on FacebookShare on Twitter

Shkruan: Kushtrim Bekteshi 

Termi që mbahet edhe si titull i këtij shkrimi është përdorur edhe nga autorë e teoriticientë të ndryshëm e në kontekste të ndryshme. Mirëpo ne po e shtjellojmë sipas autorit i cili ishte pjesë e asaj që njihet si Shkolla e Franfurtit, Herbert Marcuse. Ai i takon plejdës së autorëve si Max Horkheimer, Theodor Adorno, Erich Fromm etj. Herbert Marcuse ishte mjaft kritik ndaj shoqërisë industriale për shkak se ajo pikërisht në njëfar mënyre e kontrollon njeriun përmes formave të ndryshme të cilat më në hollësi do t’i shqyrtojmë më vonë. Një nga kritikat më të mëdha ose më të forta që ngre Marcuse ndaj shoqërisë industriale është se ajo e ka involvuar në masë të madhe përdorimin e teknologjisë ne jetën e përditshme të njerëzve. Por kritika qëndrore nuk qëndron këtu, sepse Marcuse nuk është kundër përdorimit të teknologjisë por mënyrës sesi po përdoret ajo nga shoqëria në fjalë.

Të drejtat dhe liritë e njeriut e humbasin bazën e tyre logjike që e kishin në fillim të shoqërisë industriale. Mund të themi lirisht se njeriu më nuk e ka pavarsinë e plotë të mendimit dhe të drejtën për opozitë për shkak se është privuar funksioni i tyre kritik nga kjo shoqëri e cila është e zonja për të kënaqur nëpërmjet mënyrës si ajo është organizuar. Prandaj kjo shoqëri në këtë mënyrë posedon të drejtën për të kërkuar pranimin e principeve dhe institucioneve të saj. Pra tani nuk jemi të sigurtë nëse përmbushja e këtyre nevojave realizohet nga një sistem autoritar apo joautoritar. Për vetë mënyrën si e ka organizuar bazën e saj teknologjike shoqëria bashkëkohore industriale priret që të jetë totalitare. Termi totalitar nuk përdoret për të përshkruar një bashkërreshtim politik të shoqërisë por ai mund të jetë edhe një bashkërreshtim joterrorist i cili operon me anë të manipulimit. Kjo e pengon shfaqjen e opozitës efektive kundër së tërës.

Plotësimi i nevojave njerëzore dhe karakteri i tyre përveç atyre biologjike ka qenë gjithmonë i parakushtëzuar. Mundësia për të bërë diçka përceptohet ose jo si nevojë pasi të shohim si shihet ajo si e dëshirueshme apo e domosdoshme nga institucionet shoqërore. Pra, përveç nevojave biologjike të tjerat për t’u trajtuar apo konsideruar si nevoja është dashur që në njëfar mënyre të merret pëlqimi i shoqërisë. Njeriu ka qenë i detyruar të veprojë në mënyrën si shoqëria e sheh të arsyeshme. Kur flasim për nevojat dallohen nevojat e vërteta dhe të rreme. Të rreme janë ato që i imponohen individit me anën e pushteteve për hir të fitimit. Me përmbushjen e këtyre nevojave njeriu duhet të jetë i lumtur, por ai nuk ndihet i tillë edhe kur ka kushte jetese mjaft të mire. Pra, lumturia është vetëm sipërfaqësore, sepse nevojat false prodhojnë edhe më shumë të tilla njeriu në saje të reklamave në shoqërinë e konsumit kërkon të konsumojë gjithnjë e më shumë. Për sa u përket përcaktimit të asaj se cilat janë nevojat e vërteta dhe cilat janë të rreme është vetë individi ai i cili duhet të bëjë këtë identifikim. Askush përveç tij pra, individit nuk është në gjendje të përcaktojë se cilat janë nevojat e tij të vërteta e cilat të rreme. Mirëpo njeriu për të bërë këtë përcaktim duhet të arrijë në atë instancë ku është plotësisht i lirë për të dhënë opinionin e tij mbi këtë çështje. Nëse ai pengohet që të jap mendimin e vet atëher nuk mund të themi se përgjigjja e tij është autonome apo vetijake.

Dihet tashmë se shtetet industriale perendimore të cilat ndryshe njihen edhe si shoqëritë e bollëkut si tipar të tyre të përbashkët kanë garantimin e një shkalle relativisht të lartë të mirëqenies për qytetarët e tyre. Mirëpo ky nivel i lartë i mirëqenies bëhet shkaku kryesor për mbytjen e kritikës e cila mund të lind brenda shoqërisë e cila është mjaft e domosdoshme për zhvillimin e saj. Nën sundimin e një të tëre represive liria kthehet apo më mire të themi po shndërrohet në një instrument mjaft të fuqishëm sundimi. Hapësira e zgjedhjes së hapur të individit nuk është faktori esencial për përcaktimin e shkallës së lirisë, por ajo që përzgjidhet nga individi. Përzgjedhja e lirë ndërmjet një game të gjërë të shërbimeve apo produkteve nuk d.m.th. liri nëse pikërisht këto produkte apo shërbime përkrahin jetën me mundime, me frikë dhe tjetërsimin. Pra këtu kemi të bëjmë me një shumëllojshmëri zgjedhjesh, por asnjëra nuk është adekuatja, andaj kjo nuk mund të quhet liri për faktin se mundësinë e zgjedhjes e kemi por jo të duhurën. Njeriu me të blerë diçka produkti i tij zhvleftësohet dhe për pak kohë ai tenton të blejë edhe produkte tjera duke bërë koleksion dhe duke kaluar në një sëmundje për konsum pa nevojë. Reklamat, ndërkohë hiqen sikur janë në shërbim të madh të konsumatorëve në shoqërinë e konkurrencës duke i orientuar konsumatorët ose blerësit në treg duke iu lehtësuar zgjedhjen dhe të gjejnë për çdo njeri mallin adekuat. Mirëpo ato nuk janë gjë tjetër veçse instrument pushtetor brenda logjikës së njejtë.

ShpërndajeTweet

Të ngjajshme

Deputeti gjerman: Standardet e njëjta duhet të vlejnë për të gjitha pakicat, si në Serbi ashtu edhe në Kosovë

Deputeti gjerman: Standardet e njëjta duhet të vlejnë për të gjitha pakicat, si në Serbi ashtu edhe në Kosovë

20 sekonda më parë
Trump: Kosova e Serbia po shkonin drejt një lu*fte të madhe, por i ndala (VIDEO)

Trump u diagnostikua me pamjaftueshmëri kronike venoze – sa serioze është gjendja e tij?

11 minuta më parë
Udhëheqës të kishave vizitojnë Gazën pas su*lmit ndaj Kishës së Familjes së Shenjtë

Udhëheqës të kishave vizitojnë Gazën pas su*lmit ndaj Kishës së Familjes së Shenjtë

14 minuta më parë
Traktati i superfuqive: Britania e Gjermania mbrojnë edhe Kosovën

Traktati i superfuqive: Britania e Gjermania mbrojnë edhe Kosovën

36 minuta më parë
AlbanianBosnianEnglishGermanTurkish

IMPRESUM

Kosova Post është Agjenci e Lajmeve me seli në Prishtinë. Është themeluar në vitin 2016, duke pasur për mision informimin e drejtë e të paanshëm.

Për rrjedhojë, prej vitesh, Kosova Post, është shndërruar në një dritare të besueshme, nëpërmjet së cilës informohen qytetarët.

Zhvillimet politike në vend, rajon e botë, janë në fokusin kryesor të agjencisë. Por nuk anashkalohen as fushat e tjera si: kultura, ekonomia, sporti, shëndetësia, shkenca, teknologjia informative etj.

Emancipimi i masës, nëpërmjet ngritjes së vetëdijes, sipas politikave redaksionale, arrihet vetëm duke mos i konsideruar lexuesit dhe ndjekësit e agjencisë, si masë klikuesish. Kjo ka qenë dhe ka mbetur premisa themelore e politikave të redaksisë.

@Copyright

© Shkrimet e publikuara në këtë platformë, janë prodhime të Kosova Post (ose të mediumeve me të cilat bashkëpunon).

Kushtet e përdorimit të artikujve të publikuar në uebin e agjencisë, si dhe faqet zyrtare në rrjetet sociale, mund të diskutohen me palët e interesuara.

(Për më shumë shihni rubrikën e kontaktit)

KONTAKTI

kosovapost.net

[email protected]

[email protected]

+ 383 49 890 321

Adresa:

Kosovë/ Prishtinë
Rruga: Garibaldi;
‘Hotel Grand’;
Kati II
Zyra nr. 13

© 2023 KosovaPost.net - Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Ska rezultate
Shiko të gjitha rezultatet
  • LAJME
  • BOTË
  • SHËNDETËSI
  • EKONOMI
  • OP / ED
  • KULTURË
  • SPORT
  • TEMA E DITËS
  • VIDEO
  • AUTO/TECH